Türk Eximbank, resmî ihracat destek kuruluşu olarak Ülkemizin ihracat stratejileri doğrultusunda 23 şube ve 6 irtibat bürosu ile ihracatçılarımıza hizmet vermektedir. Banka 2023 yıl sonu itibarıyla toplamda 42 milyar ABD doları tutarında ihracat desteği sağlamıştır. Bu kapsamda, 3,4 milyar ABD doları orta-uzun vadeli olmak üzere toplam 19,6 milyar ABD doları tutarında kredi desteği verilmiştir. Öte yandan, aynı dönemde 22,4 milyar ABD doları tutarındaki vadeli alacağı sigorta kapsamına alarak ihracatçılarımıza güvenle satış yaptıkları bir ortam oluşturulmuştur.

Türk Eximbank'ın 2023 yıl sonu itibarıyla ödenmiş sermayesi, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen 6,8 milyar TL’lik nakdi sermaye aktarımı ile; 13,8 milyar TL’den, 20,6 milyar TL’ye yükseltilmiştir.

Bankanın destek sağladığı kredili ihracatçı firma sayısı 13.167’ye, sigortalı ihracatçı sayısı ise 6.885’e ulaşmıştır. Bu çerçevede, toplam tekil ihracatçı firma sayısı %10 artarak 16.929’a yükselmiş olup, bu ihracatçıların %84,2’si KOBİ niteliğindedir.

2023 Yılı Faaliyetlerine Genel Bakış…

Dünya ticaretinde yaşanan zorlu koşullara rağmen Türkiye, geçtiğimiz iki yılda yakaladığı ivmeyle 2023 yılında ihracatımızda 255,8 milyar ABD dolarına ulaşarak Cumhuriyet tarihimizin rekorunu kırmıştır. Türkiye’nin resmî ihracat destek kuruluşu olan Türk Eximbank 2023 yılında ülkemiz ihracatına, 19,6 milyar ABD doları kredi ve 22,4 milyar ABD doları sigorta ve garanti olmak üzere toplam 42 milyar ABD doları destek sağlayarak ihracatçılarımızın güvenle ihracat yapmalarına olan katkısını sürdürmüştür.

Sevk Öncesi ve Sonrası Reeskont Kredileri kapsamında toplam 12,5 milyar ABD doları tutarında Reeskont Kredisi kullandırımı gerçekleştirilmiş olup, Reeskont Kredilerinin Banka’nın toplam kredi hacmi içindeki payı %63’tür.

Uluslararası Krediler Programları kapsamında 2023 yılında toplam 46,8 milyon ABD doları kredi kullandırılmıştır. Ayrıca, aynı yıl içerisinde 7 ülkede gerçekleştirilecek 2,1 milyar ABD doları tutarında mal ve hizmet ihracatı potansiyeli bulunan proje/ihracat işlemi için firmalarımız lehine 12 adet niyet mektubu düzenlenmiştir.

Yıl boyunca Alacak Sigortası Programları dâhilinde 22,4 milyar ABD doları tutarında sevkiyat sigorta kapsamına alınmış olup bunun yaklaşık %88’ini Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası teşkil etmektedir. Bahse konu programlar dâhilinde 71 milyon ABD doları prim tahsilatı gerçekleştirilirken, 25 milyon ABD doları tutarında tazminat ödemesi yapılmıştır.

İhracatçılarımızın İhtiyaçları Doğrultusunda Geliştirilen Yeni Ürün ve Hizmetler…

2023 yılında hayata geçirilen stratejik projeler ve kapsamı genişletilen faaliyetler ile Banka destekleri daha erişilebilir hâle gelirken, süreçlerde yapılan iyileştirmeler ile hizmet kalitesi arttırılmıştır.

• Odaklı ihracat desteği stratejisi doğrultusunda önceliklendirilen katma değerli ve yüksek teknolojili ihracat yapan firmaların finansmana erişimini kolaylaştırmak için kredi teminat yapısı bankacılık sektöründeki uygulamalar doğrultusunda çeşitlendirilmiştir. Teminat mektubunun ve Bankamız İhracat Alacak Sigortası Poliçesi’nin yanı sıra diğer ticari bankalarda olduğu gibi menkul kıymet rehni, kefalet kurumlarının kefaleti, ipotek, gerçek ve tüzel kişi kefaletleri gibi alternatif teminat türleri kabul edilmeye başlanmıştır. Bu uygulama ile ihracatçıların finansmana erişim maliyetleri düşürülerek desteklere erişim arttırılmıştır.
• Ürün ve hizmetleri çeşitlendirme stratejisi doğrultusunda faiz hassasiyeti olan ihracatçılarımıza yönelik olarak çözüm üretilmeye devam edilmektedir. 2023 yılında faizsiz fon kullandırma yöntemlerinden İstisna (Eser) Sözleşmesi uygulamaya alınmıştır. Ayrıca katılım finans prensipleri doğrultusunda hayata geçirilen finansman programlarının yanı sıra Bankanın diğer bir önemli faaliyeti olan alacak sigortası kapsamında da “Katılım Esaslı İhracat Alacak Sigortası” programı uygulamaya alınmıştır. İhracat kredi sigortası alanında bir ilk olan Katılım Esaslı İhracat Alacak Sigortası, ihracatçıların yurt dışında yerleşik alıcılara yönelik Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartları’na uygun mal satışlarından doğacak azami 360 gün vadeli ihracat alacaklarının ticari ve politik risklere karşı sigortalanması ile ülkemiz ihracatının güvenilir bir ortamda artırılmasına katkı sağlanacaktır.
• TCMB ile uygulamaya alınan Swap Anlaşmaları Kaynaklı Reeskont Kredisi 2023 yılında yaygınlaştırılmıştır. İlk olarak Çin Halk Cumhuriyeti’nden yapılan ithalatlar için uygulamaya alınan kredinin diğer ülkeleri kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması çalışmaları devam edecektir.

Sınırda Karbon Düzenlemesine Uyum Yatırımlarına Destek…

2026 yılında uygulanmaya başlayacak olan sınırda karbon vergisi uygulamasına ihracatçıları hazırlamak amacı ile sürdürülebilirliği stratejisinin merkezine alan Banka, ihracatçıların karbon vergi maliyetlerini en aza indirmeye yönelik destek modelleri üzerinde çalışmalara devam etmektedir. Global alıcıların Türkiye’deki tedarikçileri başta olmak üzere Sınırda Karbon Düzenlemesine uyum yatırımlarına özellikle sürdürülebilirlik temalı kaynaklar ile kredi desteği sağlanmaya devam edilecektir. Bu yaklaşımla ihracatçılarımıza kullandırılmak üzere 2020 yılından itibaren sürdürülebilirlik bağlantılı/temalı olarak yurt dışı finansal kuruluşlar ve sendikasyon kredileri ile yaklaşık 3,7 milyar ABD doları fon sağlanmıştır.

İhracatçılarımıza Uygun Maliyetli ve Çeşitli Vadelerde Finansman Olanakları İçin Fon Temini…

Türk Eximbank, 2023 yılında uluslararası piyasalardan 4,3 milyar ABD doları ve ayrıca hazine işlemleri (repo, TRS ve borçlanma) ile sağlanan fonlar kapsamında da 1,3 milyar ABD doları tutarında kaynak temin etmiştir. Banka, 9,5 milyar ABD doları seviyesindeki TCMB reeskont kaynağı dâhil toplam 18,8 milyar ABD doları fon stoku ile ihracatçılara uygun maliyetli ve çeşitli vadelerde finansman olanakları sunmaktadır.

Yüksek Teknolojili ve Katma Değerli İhracat finansmanına öncelik Verilmesi…

Türk Eximbank desteklerini ülkemiz ihracat stratejileri odağında sağlamakta olup, bu kapsamda banka destekleri yüksek teknolojili ve katma değerli ihracatın finansmanında önceliklendirilmektedir. Türk Eximbank kredi hacminde Yüksek ve Orta Yüksek Teknolojili İhracatın Payı 2023 yıl sonunda %40,7 olarak gerçekleşmiş olup, 2024 yılında %42,2 olması hedeflenmektedir.

Dijital Dönüşümün Katkılarının Görülmeye Başlanması…

Türk Eximbank dijital dönüşümü kapsamında; internet ve mobil şube ön yüzü değiştirilerek kullanıcı deneyimi iyileştirilmiştir. Ekranlar ve menüler sadeleştirilerek ihracatçıya kullanım kolaylığı sağlanmıştır. Türk Eximbank’ın dijitalleşmesi adına 2024 yılında önemli adımların atılması planlanmakta olup, dijital kanallarımızda işlem çeşitliliğinin yanı sıra kullanıcı deneyiminin de geliştirilmesi üzerine başlatılan projelerin sonuçları görülmeye başlanacaktır.

Stratejik Ortaklıklar, Yenilenen İş Birlikleri…

İhracatçılarımızın ve müteahhitlerimizin uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü artırmak amacıyla diğer ihracat destek kuruluşları ve bölgesel çok taraflı finansal kuruluşlar ile iş birliği içinde farklı finansman imkânlarının sunulmasının önünü açacak ortaklıklar kurulmaya devam edilmiştir.

Bu kapsamda Türk Eximbank; 2023 yılında stratejik bir ortaklığa imza atarak, Afrika’nın en önemli çok taraflı finansal kuruluşlarından biri olan Africa Finance Corporation (AFC) ile hissedarlık anlaşması imzalayarak kıtanın önde gelen altyapı çözümleri sağlayıcısı AFC'nin Afrika dışından ilk sermayedarı olmuştur.

Türk Eximbank’ın, çok taraflı finansman kuruluşlarının yanı sıra kırk ülkenin ihracat destek kuruluşu ile imzalamış olduğu çeşitli muhteviyatta altmışı aşkın anlaşması bulunmakta olup, Banka söz konusu kuruluşlar ile yakın iş birliğine ve yeni anlaşmaların imzalanmasına yönelik çalışmalarına 2023 yılında da devam etmiştir.

Türk Eximbank’ın Bilanço ve Kâr veya Zarar Tablosu kalemlerine ilişkin açıklamalar

Türk Eximbank’ın 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bilanço büyüklüğü 608 milyar TL (20,7 milyar ABD doları) düzeyindedir.

Türk Eximbank’ın varlıklarının %85’i kredilerden, %5’i likit varlıklardan, %3’ü itfa edilmiş maliyeti ile ölçülen finansal varlıklardan %7’si ise türev finansal varlıklar ve diğer aktiflerden oluşmaktadır.

Banka tarafından kullandırılan kredilerin bakiyesi 517,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Krediler bir önceki yılsonuna göre %69 artış göstermiştir. Toplam kredilerin, %61,1’ini 316,1 milyar TL ile kısa vadeli krediler, %38,8’ini ise 200,4 milyar TL ile orta ve uzun vadeli krediler oluşturmaktadır. Banka’nın kaynaklarının önemli bir bölümü kredi olarak ihracat sektörünün hizmetine sunulmakta olup buna rağmen, takipteki kredilerin toplam tutarı 0,6 milyar TL, takipteki kredilerin toplam kredilere oranı %0,1 olup, bu oran sektör ortalamasının oldukça altındadır.

Türk Eximbank’ın 608 milyar TL olan toplam pasiflerinin %7’si, 42 milyar TL özkaynaklardan, %92’si, 558 milyar TL yabancı kaynaklardan, %1’i, 8 milyar TL ise karşılıklar ve diğer pasiflerden oluşmaktadır.

42 milyar TL tutarındaki özkaynakların %48,5’i (21 milyar TL) ödenmiş sermayeye, %25’i (10,5 milyar TL) kâr yedekleri ve diğer kalemine, %26,5’i ise (11 milyar TL) net dönem kârına aittir.

Varlıkların fonlanmasında kullanılan 555,5 milyar TL tutarındaki yabancı kaynakların; 279,4 milyar TL’si TCMB kaynaklı kredilerden, 166,4 milyar TL’si yurt içi ve yurt dışı bankalardan kullanılan krediler ve para piyasasına borçlardan, 100,7 milyar TL’si ihraç edilen menkul kıymetlerden, 9 milyar TL’si sermaye benzeri borçlanma araçlarından oluşmaktadır.

Türk Eximbank, 21 Temmuz 2023 tarihinde gerçekleştirdiği Genel Kurul toplantısında kayıtlı sermaye tavanını 50 milyar TL’ye yükseltmiştir. Banka’nın 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ödenmiş sermayesi 20,6 milyar TL’dir.

Türk Eximbank’ın bilançosunun kredi ağırlıklı olması, etkisini gelirler üzerinde de göstermektedir. Banka’nın toplam faiz gelirleri 48 milyar TL olup, bunun %91’ini oluşturan 43,6 milyar TL kredilerden alınan faizlerdir.

Diğer taraftan, Banka’nın yurt içi, yurt dışı para ve sermaye piyasalarından borçlanma yoluyla ve tahvil ihracı şeklinde kaynak sağlaması nedeniyle, faiz giderleri 36,6 milyar TL olup, bunun %82’sini oluşturan 29,8 milyar TL yurt içi ve yurt dışından kullanılan kredilere verilen faizler, %16’sını oluşturan 6 milyar TL ise ihraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlerdir.

Banka’nın 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren hesap dönemi itibarıyla net kârı 11 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Banka’nın aktif kârlılığı %2,40, özkaynak kârlılığı ise %46,24 olarak gerçekleşmiştir.

Banka, faaliyetlerini tabi olduğu mevzuata ve esas sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yürütmekte olup, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ilişkin özet raporumuzu saygılarımızla takdirlerinize arz ederiz.

	Osman ÇELİK Başkan
Özgür Volkan AĞAR Başkan V.	Ali GÜNEY Üye	Nail OLPAK Üye
Fahriye Alev ARKAN Üye	Mustafa GÜLTEPE Üye	D. Bahar ÖZGÜN YILMAZ Üye