Türk Eximbank kredi desteğinin yanında alacak sigortası ve türev ürünler/döviz alım-satım işlemleri ile ihracatçıları tahsilat ve piyasa riskinden koruyarak faaliyetlerini sürdürmelerini sağlamaktadır.

2023 yılında Türk Eximbank; mevcut yurt dışı banka analiz ve limit tahsis metodolojisi doğrultusunda 2’si çok uluslu statüde olmak üzere 8 bankaya toplam 422 milyon ABD doları tutarında kredi limiti tahsis etmiştir. Yıl sonu itibarıyla çok uluslu finansal kuruluşların üye ülkeleri vesilesiyle işlem kapsam alanı 54 ülkeye ulaşmıştır.

Uluslararası Krediler programları çerçevesinde 2023 yılında toplam 46,8 milyon ABD doları kredi kullandırılmış, borçlulardan tahsil edilen geri ödeme tutarı 138,3 milyon ABD doları olmuştur.

ALACAK SİGORTASI

Türk Eximbank’ın Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası, Kısa Vadeli Yurt İçi Kredi Sigortası ve Spesifik İhracat Kredi Sigortası programlarıyla 2023 yılında teminat altına alınan sevkiyatların tutarı 22,4 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

Kısa vadeli ihracat kredi sigortası programı çerçevesinde 2023 yılında 19,7 milyar ABD doları tutarında ihracat sigorta teminatı sağlanmış, kapsam içindeki sevkiyatlar karşılığında 64,9 milyon ABD doları prim tahsilatı yapılmıştır.

İhracatçılar tarafından yaygın olarak kullanılan Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası programında 53.190 alıcı için limit tahsis edilmiş, 2023 yılı sonu itibarıyla ise 6.857 ihracatçı firma yararlanmıştır.

2023 yılında çeşitli ülkelere yapılan sevkiyatlardan doğan ve vadesinde tahsil edilemeyen Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası programı çerçevesinde 24,9 milyon ABD doları tutarındaki zarar, Türk Eximbank tarafından tazmin edilmiştir. Aynı dönemde Banka tarafından daha önce tazmin edilen zararların 6 milyon ABD doları tutarındaki kısmının geri ödemesi gerçekleştirilmiştir.

Yurt içi faaliyetler kaynaklı, 360 güne kadar vadeli tüm sevkiyat alacaklarını içeren kısa vadeli yurt içi kredi sigortası programı kapsamında, 2023 yılı sonu itibarıyla 159 firmanın 2,7 milyar ABD doları tutarındaki sevkiyatı sigortalanmış, 6,3 milyon ABD doları prim tahsilatı ve 35 bin ABD doları tazminat ödemesi yapılmıştır.

ULUSLARARASI İLİŞKİLER

Türk Eximbank, çok taraflı finansman kuruluşlarının yanı sıra 40 ülkenin ihracat destek kuruluşu ile imzalamış olduğu, farklı içeriklerde 60’ı aşkın anlaşmaya sahiptir. Banka, söz konusu kuruluşlar ile yakın iş birliğine ve yeni anlaşmalar imzalamaya yönelik çalışmalarına 2023 yılında da devam etmiştir.

OECD Resmi Destekli İhracat Kredileri Düzenlemesi

Türk Eximbank, Türkiye’nin OECD’nin İhracat Kredileri ve Kredi Garantileri Çalışma Grubu ile OECD Resmi Destekli İhracat Kredileri Düzenlemesi Katılımcılar Grubu üyeliği dolayısıyla, bu grupların faaliyetlerine katılım ve katkı sağlamaktadır.

2023 yılında Banka, OECD Resmi Destekli İhracat Kredileri Düzenlemesi kapsamında yürütülen müzakerelere katılmıştır. Toplantılarda, desteklenebilecek iklim dostu projelerin kapsamının genişletilmesine ve daha uzun vadeler uygulanmasına imkân tanıyacak esneklikler getirilmiştir. Ayrıca, OECD Çevresel ve Sosyal Etkilerin Değerlendirilmesine İlişkin Tavsiye Kararı’nın üye ülkelerce nasıl uygulandığına ilişkin rapor, Tavsiye Kararı’nda gerçekleştirilebilecek revizyon önerileriyle birlikte İhracat Kredileri ve Kredi Garantileri Çalışma Grubu tarafından onaylanmıştır.  

Africa Finance Corporation Hissedarlığı

Türk Eximbank, Afrika’nın en önemli çok taraflı finansal kuruluşlarından biri olan Africa Finance Corporation (AFC) ile %3,25 oranında hissedarlık anlaşması imzalayarak kıtanın önde gelen altyapı çözümleri sağlayıcısı AFC'nin Afrika dışından ilk sermayedarı olmuştur.

Türk Eximbank’ın da uluslararası bir kuruluşa ilk sermayedarlığı olan bu stratejik ortaklıkla, Türk ihracatçı ve yüklenici firmaların AFC üyesi olan 42 Afrika ülkesi başta olmak üzere bölgede varlığının ve iş alma kapasitelerinin artırılmasına katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Sürdürülebilirlik Bağlantılı Sendikasyon Kredileri

Türk Eximbank; 2023 yılı Mayıs ayında gerçekleştirdiği sürdürülebilirlik bağlantılı sendikasyon kredisi işlemi ile 24 uluslararası bankanın katılımıyla 1 yıl vadeli, 522 milyon euro, 54 milyon ABD doları ve 325 milyon Çin yuanı olmak üzere toplam 674 milyon ABD doları tutarında kaynak temin etmiştir.

2023 Kasım ayında ise Banka, sürdürebilirlik bağlantılı sendikasyon kredisini %100’ün üzerinde bir oranla yenilemiştir. 21 uluslararası bankanın katıldığı işlem kapsamında; 1 yıl vadeli, 496,2 milyon euro, 79 milyon ABD doları ve 350 milyon Çin yuanı olmak üzere toplam 658 milyon ABD doları tutarında finansman sağlanmıştır.

Her iki işlemin de hedef kriterleri arasında; başta depremden etkilenen bölgedekiler olmak üzere kadın girişimcilere ve yeşil ürün ihracatı yapan KOBİ’lere kredi kullandırımı yer almaktadır.

Türk Eximbank ayrıca Ağustos ayında, İslam Kalkınma Bankası'na bağlı Uluslararası İslami Ticaret Finansman kuruluşu (Islamic Trade Finance Corporation-ITFC) koordinatörlüğündeki bankalar konsorsiyumundan 1 yıl vadeli, 277 milyon ABD doları tutarında Murabaha sendikasyon kaynağı temin etmiştir. Söz konusu işlem, İslam Kalkınma Bankası Grubu’nun (IsDB Grubu) Özel Sektör Forumu’nda “Trade Finance Deal of the Year” ödülüne layık görülmüştür.

Uluslararası Sermaye Piyasalarından Borçlanma

2023 yılının Ocak ve Ekim aylarında ihraçları tamamlanan eurobond işlemleri ve gerçekleştirilen tahsisli satış işlemleri ile uluslararası sermaye piyasalarından yaklaşık 2 milyar ABD doları tutarında kaynak temin edilmiştir.  

2023 Yılında Yürütülen Diğer Çalışmalar

• Türk Eximbank ile Yunanistan’ın ihracat destek kuruluşu Export Credit Greece (ECG) arasında karşılıklı bilgi ve tecrübe paylaşımının yanı sıra iki ülke firmalarınca üçüncü ülkelerde üstlenilecek işlemlere ortaklaşa finansman sağlanmasını hedefleyen mutabakat zaptı imzalanmıştır.
• Çok uluslu finans kuruluşları Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu Yatırım ve Kalkınma Bankası (EBID) ve Cezayir’in resmî ihracat destek kuruluşu CAGEX ile Türk Eximbank arasındaki mevcut mutabakat zabıtları yenilenmiştir.
• Türk Eximbank ile Çin Halk Cumhuriyeti’nin resmi ihracat destek kuruluşlarından Çin Eximbank arasında, genel iş birliğine yönelik mutabakat zaptı, 21 Kasım 2023 tarihinde gerçekleştirilen imza töreniyle yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Mutabakat Zaptı ile teknik iş birliğinin yanı sıra üçüncü ülkelerde Türk ve Çinli firmalarca ortak üstlenilecek proje ve işlemlere ortak finansman ve garanti ile destek sağlanması, böylece Türk ihracatçılarının yeni finansman kaynaklarına erişimi ile rekabetçiliklerinin korunması hedeflenmektedir.

• Türk Eximbank’ın üyesi olduğu Berne Union (Uluslararası İhracat Kredi ve Yatırım Sigortası Kuruluşları Birliği), Aman Union (DHAMAN [Arap Yatırım ve İhracat Kredi Garanti Kuruluşu] ve İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeler Ticari ve Ticari Olmayan Risk Sigortacıları ve Reasürörleri Birliği), Asya Exim Bankları Forumu ve ADFIMI’nin (İslam Kalkınma Bankası’na üye ülkelerdeki Kalkınma Finansman Kuruluşları Birliği) yıl içinde gerçekleştirdiği toplantı, seminer ve çalıştaylara katılım sağlanmıştır.

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE DİJİTALLEŞME

Bilgi Teknolojileri

Türk Eximbank, dijital çağın getirdiği teknolojik ilerlemeler doğrultusunda yetkinliklerini geliştiren çalışmalar yürütmekte, hizmet altyapısını yeni teknolojilerle destekleyerek hem hız ve verimlilik sağlamaya hem de kaynakları etkin kullanmaya devam etmektedir.

Banka 2023 yılında, elektronik dönüşüm süreçlerini hızlandırarak ihracatçıların ihtiyaçlarını karşılayacak ve kolaylaştıracak birçok projeyi hayata geçirmiştir.

Bu kapsamda ihracatçılara kefalet desteği sağlamak amacıyla kurulmuş olan İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE) ile kredi süreçleri entegrasyonları sağlanarak ihracatçılara sunulan teminat çeşitliliği artırılmıştır.

İnternet ve Mobil Şube Yenileme Projesi’nin faz 1 aşaması 2023 yılında uygulamaya alınmıştır. Faz 1 çalışmaları çerçevesinde İnternet ve Mobil Şube tasarımı yenilenmiş, kredi ve sigorta ana sayfaları oluşturulmuş, bildirimler tek bir menü altında toplanmıştır. Kullanım kolaylığı sağlayan yenilemeyle ihracatçı deneyimi iyileştirilmiş ve ihracatçı memnuniyeti yükseltilmiştir. 2024 yılında altyapı geliştirme çalışmaları devam edecektir.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) dijital aktiflik kriterlerine göre Türk Eximbank’ın 2023 yılı 4. çeyrek itibarıyla en az bir kez giriş yapmış ve işlem tamamlamış 9.007 aktif dijital firması ve 12.245 aktif dijital kullanıcısı bulunmaktadır.

2023 Yılı İş Sürekliliği Faaliyetleri

İş sürekliliği faaliyetleri kapsamında ana bankacılık veri tabanı, sunucu, veri depolama ve yedekleme sistemleri teknolojik gelişmelere uygun şekilde güncellenmiştir. Ayrıca operasyon ve enerji verimliliği sağlamak amacıyla fiziksel sunucu ortamları sanallaştırma platformuna taşınarak %98 oranında sanallaştırma oranı yakalanmıştır.

Yürütülen Çalışmalar

• Veri Tabanı Altyapı Modernizasyonu
• Sunucu, Depolama ve Sanallaştırma Sistemleri Modernizasyonu
• Masaüstü Sanallaştırma ve Altyapı Yaygınlaştırma

Yıl boyunca Banka İş Sürekliliği testleri gerçekleştirilmiş, ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı’na ve Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’e uyum faaliyetleri yürütülmüştür.

Robotik Süreç Uygulamaları

Türk Eximbank, iş birimleri üzerindeki operasyonel yükün robotik teknoloji ile hafifletilmesi hedefiyle, bu yükü oluşturan ve kazanımı yüksek işlemleri saptayarak robotik uygulamalara dâhil etmektedir. Banka, halihazırda çalışanlar tarafından yapılan, kuralları net, tekrarlı, değişmeyecek işlemlerin dijital iş gücü ile gerçekleştirilmesini amaçlamaktadır.

Bu doğrultuda, operasyonel süreçlerde belli iş adımlarının robot yazılımlar tarafından gerçekleştirilmesi, böylece Banka’nın iş akışında verimliliğin artırılması adına 14 adet süreç RPA (Robotik Süreç Uygulaması) ortamına alınmıştır.

Türk Eximbank, 2023 yılında olduğu gibi gelecek dönemlerde de robotik süreç uygulamalarını kullanmayı, geliştirmeyi ve yaygınlaştırmayı planlamaktadır.

Bilgi Güvenliği

Türk Eximbank’ta bilgi güvenliği uygulamaları, doğrudan Genel Müdüre bağlı Bilgi Güvenliği birimi sorumluluğunda takip edilmekte ve düzenlenmektedir.

Banka bilgilerini ve sistemlerini yetkisiz erişimlerden, ihlallerden ve tehditlerden korumak amacıyla şifreleme, erişim kontrolleri, güvenlik protokolleri ve izleme faaliyetleri gibi gerekli güvenlik önlemleri uygulamaya alınmıştır.

Bilgi güvenliği, giderek artan siber tehditlerin karmaşıklığı ve sıklığı göz önüne alındığında, Banka iş stratejisinin temel bir unsuru haline gelmektedir. Bu bağlamda, bilgi güvenliği faaliyetlerinin iş hedefleriyle uyumlu hale getirilmesi için gerekli entegrasyon çalışmaları sürdürülmektedir. Bu kapsamda, ağ güvenliği, değişiklik yönetimi, uç nokta güvenliği, veri koruma, yasal düzenlemelere uyum, olaylara müdahale ve güvenlik farkındalığı eğitimi gibi bilgi güvenliğinin tüm yönlerinin kurum kültürü olarak benimsenmesi amaçlanmaktadır.

Güvenlik Operasyon Merkezi çalışmaları çerçevesinde, Banka yönetimine ve ilgili paydaşlara güvenlik olayları, güvenlik açığı giderme oranları ve güvenlik standartlarına uyumluluk gibi ölçümler düzenli olarak raporlanmaktadır.

Banka’da yürütülen çalışmalarla, güvenlik kontrolleri devamlı gözden geçirilmekte, zafiyetlerin tespit edilmesine yönelik yeni araçlarla izleme kabiliyeti artırılmaktadır. Modern bir Güvenlik Operasyon Merkezi (Security Operation Center) altyapısı oluşturmak amacıyla güvenlik olay yönetimi aracı (SIEM) ürünü sürekli güncellenmektedir.

Bu kapsamda 2023 yılında, güvenlik ve olay temelli logların toplanması, korelasyonların/alarmların oluşturulması ve izlenmesi, veri sızıntısı ve sınıflandırılması, erişimlerin takibi ve onayı hususları başta olmak üzere birçok alanda kısıtlayıcı, izleyici ve önleyici faaliyetler gerçekleştirilmiştir.

Taramalar sonucunda tespit edilen zafiyetlerin adreslemesi ve zamanında aksiyon alınması yakından takip edilmektedir. Periyodik kontroller ve anlık müdahaleler ile Banka bilgi ve verilerinin korunmasına yönelik çalışmalar yapılmıştır.

Teknoloji Kaynaklı Risklerin Yönetimi ve Alınan Önlemler

• Etkin bir Bilgi Teknolojileri Risk Yönetimi oluşturulması adına uygulama platform altyapısı değiştirilmiştir.
  
  Siber güvenlik olgunluk seviyesinin artırılmasına yönelik olarak halihazırda güvenlik ürünleri özelinde dışarıdan olası atak vektörlerine karşın 2023 yılında dış hizmet kapsamında bir simülasyon uygulaması hizmeti satın alınarak, siber istihbarat servisi, son kullanıcı sıfırıncı gün zararlı yazılım tespit ve önleme sistemi, ihlal ve saldırı simülasyon sistemi ile birlikte siber güvenlik olgunluk seviyesi yükseltilmiştir.

• 2023 yılında, Marmara Deprem Çalıştay Grubu üyesi olarak, etkin bir iş sürekliliği yönetimi adına birincil ve ikincil veri merkezi arasında aktif-aktif ağ altyapısı yatırımlarına devam edilmiştir. Bu kapsamda iş sürekliliği temelinde 2023 yılında sanallaştırma donanım/yazılım platformu ve ağ tapolojisi özelinde yatırımlar yapılmıştır.
• Diğer bankalar ile ortak bir iş sürekliliği politikası oluşturmak ve olası bir depreme hazırlık amacıyla alınacak aksiyonları belirlemek ve uygulamak adına kazanımlar sağlanmıştır.
• Masaüstü sanallaştırma sistemiyle olası bir felâket senaryosunda çalışanların Banka dışından da aktif olarak işlerini gerçekleştirmeleri sağlanmıştır.

• Güvenliğin sağlanmasında teknik önlemler kadar insan faktörünün de büyük rol oynadığı bilinciyle paydaşların bilgi güvenliği farkındalığını artırmak amacı ile eğitimler verilmiş, farkındalık kampanyaları yürütülmüş ve oltalama saldırı simülasyonları yapılmıştır. 2023 yılında 3 adet oltalama saldırı simülasyonu gerçekleştirilmiştir.

Dolandırıcılıkla Mücadele

Türk Eximbank, gelişen iş hacmi ve dijitalleşme adımları doğrultusunda ihracatçıların kullanıma sunduğu internet ve mobil bankacılık kanallarının yanı sıra her bir ihracatçıya kredi riskleri kadar likit varlıklarını bulundurabilecekleri, döviz alım-satım, ödeme ve transfer işlemlerini gerçekleştirebilecekleri müstakriz hesaplar tanımlamıştır.

Bu gelişmeler paralelinde Banka’nın ve ihracatçıların kötü niyetli üçüncü kişilerden korunması adına dolandırıcılık işlemleriyle mücadele önem kazanmıştır. Bu kapsamda olağandışı, sahtekârlık amaçlı veya dolandırıcılık riski bulunan bankacılık işlemlerinin tespiti için gerek sektörel örneklerden gerek Banka özelindeki işlemlerden yola çıkılarak senaryolar oluşturulmuş ve iç geliştirmelerle bu senaryoların takibine başlanmıştır.

Veri paylaşımlarını kontrol altında tutmak için 2022 yılında oluşturulan “Veri Paylaşım Envanteri”, 2023 yılında geliştirilerek daha sade ve düzenli bir yapıya kavuşturulmuştur.

Mevzuat gereği üçüncü kişiler ile yapılan veri paylaşımları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na belirli periyotlarla raporlanmaktadır.

2023 YILINDA ALINAN ÖDÜLLER

Türk Eximbank’ın 2023 yılı başında gerçekleştirdiği tahvil ihracı, GFC Media Group tarafından düzenlenen ve finans sektörünün saygın ve prestijli ödüllerinden olan “Bonds, Loans & ESG Capital Markets CEE, CIS & Türkiye Awards” kapsamında, “Quasi-Sovereign/GRE Bond Deal of the Year” ödülüne layık görülmüştür.