Türk Eximbank’ta risk yönetimi sistemi, Yönetim Kurulu’nca onaylanmış esaslar çerçevesinde bankacılık faaliyetlerinin her alanında risklerin tanımlanması, ölçümlenmesi, araştırılması, raporlanması, analizi, izlenmesi ve denetlenmesi aşamalarını düzenlemek amacıyla oluşturulmuştur.
Banka’nın risk yönetimi faaliyetleri, Kredi Riski ile Piyasa ve Diğer Riskler olmak üzere 2 müdürlük tarafından yürütülmektedir. Risk Yönetimi Başkanlığı, Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kurulu’na bağlıdır.
Risk Yönetimi Başkanlığı; Banka’nın faaliyetleri dolayısıyla maruz kaldığı riskleri BDDK sermaye yeterliliği yükümlülükleri çerçevesinde dikkate alınan standart yöntemlerin dışında içsel metotlarla diğer risk metriklerini kullanarak takip etmekte, stres testleri yapmakta ve sonuçlarını Denetim Komitesi ve ihtiyaç olması durumunda Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kurulu ile paylaşmaktadır.
Yasal ve içsel limitler ile takip edilen sayısallaştırılabilir riskler dışında kalan finansal olmayan riskler (teknoloji riski, bilgi güvenliği, yasal risk, sürdürülebilirlik kapsamında yer alan Çevresel, Sosyal ve Yönetişimsel riskler ve iklim bağlantılı riskler, itibar riski vs.), iş birimleriyle koordine edilerek çıkarılan ISEDES raporu, yeni ürün/destek hizmetleri süreçlerinde yapılan değerlendirmeler ve üç ayda bir hazırlanarak üst yönetim ile paylaşılan Risk Değerlendirme Raporları çerçevesinde takip edilmektedir. Özellikle Risk Değerlendirme Raporları’nda en iyi uygulamalar prensibi doğrultusunda yer verilen Bütünleşik Risk Matrisi ile faaliyetlere ilişkin risklerin düzeyleri (düşük, orta ve yüksek) toplulaştırılmaktadır.
2023 yılında Türk Eximbank, Risk Yönetimi özelinde, BDDK tarafından henüz yönetmeliği yayınlanmayan “Operasyonel Risk-Yeni Standart Yöntem”e uyum kapsamında Basel 3 dokümanlarına ek olarak üye olunan uluslararası risk organizasyonlarının (GARP, IOR) yayınlarını da dikkate alarak “Operasyonel Risk Politika Dokümanı ile İçsel Kayıp Veri Prosedürü” oluşturmuş ve bu kapsamda “Operasyonel Risk Komitesi”ni kurmuştur.
Risk Yönetimi Politikası
Türk Eximbank, “ihracat sektörüne finansal destek sağlamak” şeklinde ifade edilen yasal işlevlerini yerine getirirken üstlenmesi gereken risk düzeyini, mali gücünün zayıflamasına sebep olmayacak bir yaklaşımla sürdürmektedir. Banka, yasal sermaye yeterliliği oranlarına uyum açısından hedef rasyo olan %12’lik seviyenin hemen üzerindeki bir oranı (%13-%15 aralığı) risk iştahı göstergesi olarak benimsemiş ve mevcut sermaye yeterlilik rasyosunun bu aralığa gerilemesi durumunda sermaye artırımı için gerekli çalışmaların başlatılacağı hususunu Yönetim Kurulu kararı ile güvence altına almıştır.
Tüm risk türlerine ilişkin detaylı politikalara Risk Yönetimi Uygulama Esasları’nda yer verilmektedir.
Türk Eximbank, Yönetim Kurulu’nun denetim ve gözetim faaliyetlerini yerine getirmesine yardımcı olmak üzere, Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyetlerini yürüten Teftiş Kurulu Başkanlığı’nı oluşturmuştur.
Teftiş Kurulu Başkanlığı; “Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik” kapsamında yer alan Teftiş Kurulu Yönetmeliği çerçevesinde;
ile görevlendirilmiştir.
Teftiş Kurulu; görevlerini yerine getirirken tarafsız ve bağımsız bir şekilde gerekli mesleki özeni göstererek mevcut kaynakların etkin kullanılabilmesi ve faaliyetlerin Banka’ya en fazla katkıyı sağlayabilecek şekilde yürütülmesini temin edecek bir çalışma anlayışını benimsemiştir.
2023 yılında Türk Eximbank’ın iç kontrol çalışmaları kapsamında yerinden şube kontrolleri, birim kontrolleri ve merkezden kontrol faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.
İç Kontrol Başkanlığı, 2023 yılında Merkez Şube, Odakule, Maltepe, İkitelli OSB, Ankara, Bursa ve Gaziantep şubelerini programa alarak yerinden kontrol faaliyetleri gerçekleştirmiştir. Merkezden kontrol faaliyetleri kapsamında da Krediler, Muhasebe İşlemleri ve Finansal Raporlama, Ödeme Sistemleri, Hazine ve Sigorta süreçlerine ilişkin faaliyetler yürütülmüştür.
Kontrollerde sürdürülebilirlik sistemi kapsamında kullandırılan krediler örnekleme dâhil edilmiştir. Yapılan incelemeler kapsamında, sürdürülebilirlik yönetim sistemi ile ilgili çeşitli bulgular bulunmuş olup, ilgili kontrol raporunda yer verilmiştir.
Türk Eximbank Mevzuat ve Uyum Birimi; mevzuat, uyum ve katılım finans bankacılık temel görev alanları kapsamında faaliyet göstermektedir. Banka, 2023 yılında da bu alanda kapsamlı çalışmalar yürütmüştür.
Mevzuat Faaliyetleri
Uyum Faaliyetleri
Türk Eximbank, tüm faaliyetlerinde ulusal ve uluslararası düzenlemelerin tamamına uygun davranmakta; oluşabilecek ilgili riskleri, belirlediği politikalar ve hazırladığı süreç, prosedür gibi dokümanlar paralelinde yönetmektedir.
Türk Eximbank’ın, iş etiği ve yolsuzlukla mücadele konularında taahhütlerinin açık ve net bir şekilde ortaya konulmasını; etik kurallarının ve tüm Banka çalışanlarının bu kapsamdaki sorumluluklarının belirlenerek çalışanların ulusal/uluslararası düzenlemelere uyum sağlamasını amaçlayan Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Politikası bulunmaktadır.
Banka 2023 yılında, Rüşvet/Yolsuzlukla Mücadele Politikası içeriğine etik konularını da dâhil ederek söz konusu politikayı Rüşvet/Yolsuzlukla Mücadele ve Etik Politikası olarak güncellemiş, internet sitesinde kamuoyu ile paylaşmıştır.
Türk Eximbank Rüşvet/Yolsuzlukla Mücadele ve Etik Politikası’na ulaşmak için:
Ayrıca, Banka içi farkındalığın artırılması adına Rüşvet/Yolsuzlukla Mücadele ve Etik Komitesi kurulmuştur. Komite; rüşvet, yolsuzluk ve etik konularının sürekli iyileştirilmesi, bu kapsamda etik kültürünün yerleştirilmesi ve geliştirmesi hedefleriyle çalışmalar yürütmektedir. Komite tarafından 6 farklı rehber hazırlanmış, Banka içi duyuruları yapılmıştır.
Tüm faaliyetlerinde toplumsal yararı da ön plana alan Türk Eximbank, “Toplumsal Yararın Gözetilmesi” etik ilkesi çerçevesinde tüm çalışanlarının Banka içindeki/dışındaki kişi ve kurum/kuruluşlarla olan ilişkilerinde söz konusu etik ilke ışığında hareket etmelerini sağlamaktadır. Bu kapsamda Banka çalışanlarına Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele, Etik konularında düzenli eğitimler verilmektedir. Eğitimlerin içeriği, bu konulara ilişkin yasa, yönetmelik ve Banka politikaları kapsamında bilinçlenmeye ve farkındalıkların artırılmasına imkân verecek şekilde belirlenmektedir.
Rüşvet/Yolsuzlukla Mücadele ve Etik Politikası’nın ihlali durumunda devreye girecek yaptırımlara ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmektedir:
Türk Eximbank’ın resmi internet sitesinde hem çalışanların hem de kamunun erişimine açık durumda olan Rüşvet/Yolsuzlukla Mücadele ve Etik Politikası kapsamında Banka iletişim kanallarına gelen tüm bildirimlerin gizliliği esastır. İsimsiz bildirimlerin iletilmesine ilişkin usul ve esaslar, ISO 37001:2016 Uluslararası Rüşvet/Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Standardı’na uygun hazırlanan rehberlerde yer almaktadır.
Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörün Finansmanı ile Mücadele
Türk Eximbank’ta; 5549 sayılı Suç Gelirinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun, 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun ve 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun, uluslararası sözleşmeler, tavsiye ve standartlar kapsamında Suç Gelirinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine İlişkin Politika ve Uygulama Prensipleri mevcuttur. Politikada, Banka’nın prensip ve kuralları belirlenerek yükümlülükleri açıkça hükme bağlanmıştır.
Türk Eximbank Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Politikası’na ulaşmak için:
Suç Gelirinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine İlişkin Politika ve Uygulama Prensipleri amaçları arasında; Banka çalışanının bilinçlendirilmesi, maruz kalınabilecek riskin azaltılması, güvenli bankacılık faaliyetinin sürdürülmesi, Banka itibarının ve ihracatçı kalitesinin korunması bulunmaktadır.
Türk Eximbank, ilgili konulardaki yaptırımlara maruz kalmamak ve bu konudaki riskleri minimize etmek adına, 2023 yılında master proje olarak başlatılan Paygate Inspector ürününü bankacılık sistemlerine entegre ederek otomatik süreç oluşturmuştur.
Suç Gelirinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine ilişkin her yıl düzenli eğitimler veren Banka; çalışan farkındalığını artırarak süreçleri desteklemekte, riskleri yakından izleyerek risk önleyici faaliyet ve projelerin (KYC Modülü, Senaryolar, Ülke Risklilik Analizi vb.) devamlılığını sağlamaktadır.
