Türk EXIMBANK Türkiye’nin resmi ihracat destek kuruluşu olarak mal ve hizmet ihracatı yapan, yurtdışında projeler üstlenen ve yatırım malı üretip satan firmalarımıza kredi ve alacak sigortası desteği vererek onların uluslararası ticaretten aldıkları payların artmasını sağlamaktadır.

İhracatın finansmanında bir ihtisas bankası olan Türk Eximbank, ilk planda kâr maksimizasyonunu değil, ihracatın finansmanı ile ilgili belirlediği hedefleri gerçekleştirmeyi amaç edinmiştir. Ancak, bir banka olmanın sorumluluğu ile sağlıklı bir mali yapıyı koruyacak politikalar izlenmesine özen gösterilmektedir.

Türk Eximbank paydaşları ile iş birliği içerisinde, ülkemiz ihracat stratejilerini daha etkin desteklemek ve dış ticaret ekosistemini küresel iyi uygulama örnekleri doğrultusunda geliştirmek için 2020 yılında başlattığı “Türk Eximbank Stratejik Dönüşüm Programı”nı 2022 yılında da devam ettirmiştir. Türk Eximbank bu programla birlikte, ekonomimize yüksek katma değer üreten ve ülkemiz ihracat stratejileri doğrultusunda faaliyet gösteren ihracatçıları proaktif olarak destekleyen bir yapıya dönüşmekte; ihracatçı ve ihracat potansiyeli olan firmaların gereksinimlerini ve önlerindeki engelleri tespit ederek, ihtiyaçlarına yönelik ürün ve hizmet gamını genişletmekte; ihracatçıların Türk Eximbank desteklerinden faydalanma deneyimini iyileştirmektedir. Stratejik Dönüşüm Programı kapsamında; Bankamızın Stratejik Öncelikleri; KOBİ Önceliği, Katma Değerli İhracat Önceliği, Teminat Çeşitliliği, Sektörel Odaklanma, Odaklı Ülke Stratejisi, Dijitalleşme, Geniş Ürün Ve Hizmet Gamı, İstikrarlı Fonlama Yapısının Oluşturulması, Faaliyet Alanı Ve Yapılanma, Yetkinlik Dönüşümü, Kurumsal İlişkiler ve İletişim olarak belirlenmiştir.

stratejik dönüşüm programı

Türk EXIMBANK ülkemiz ihracat stratejilerini daha etkin desteklemek ve dış ticaret ekosistemini küresel iyi uygulama örnekleri doğrultusunda geliştirmek için 2020 yılında başlattığı “Türk EXIMBANK Stratejik Dönüşüm Programı”nı 2022TOPLAM 25,4 MİLYAR ABD DOLARI yılında devam ettirmiştir.

Stratejik Önceliklerimiz ve Dönüşüm Programı kapsamında, 2022 yılında;

• Özellikle ihracatçı KOBİ’lerimizin finansmana erişimini kolaylaştırmak ve kredi teminat sorunlarının çözümüne katkı sağlamak amacıyla Ticaret Bakanlığı’nın koordinasyonunda, Türkiye İhracatçılar Meclisi ve Türk Eximbank ortaklığı ile 2021 yılında İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE) kurulmuştur. 1 Mart 2022 itibarıyla şirket faaliyete geçmiştir. 2022 yılında İGE kefaleti ile %93’ü KOBİ olan 2600’den fazla ihracatçı firmaya Türk Eximbank tarafından 13,5 milyar TL kredi kullandırımı gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 2022 yılında Ticaret Bakanlığı, Türk Eximbank ve İGE arasında Prefinansman Destek Programına ilişkin protokol imzalanmıştır.
• Katma Değerli İhracat önceliği kapsamında paydaşlar ile mutabık kalarak “İhracatçı Performans Potansiyel Modeli” hayata geçirilmiştir. İlgili model, TCMB reeskont kredilerinin kullanımında ve İhracatı Geliştirme A.Ş.’ye gönderilen ihracatçı taleplerinde kullanılmaya başlanmıştır.
• Kredi Dönüşüm Projesi kapsamında en iyi uygulamalar dikkate alınarak süreçler uçtan uca incelenmeye devam etmektedir. Aynı zamanda, derecelendirme modellerimiz sektördeki en iyi uygulamalar kapsamında gözden geçirilmiş ve geliştirme alanları tespit edilerek revizyon çalışmalarına başlanmıştır. 2022 yılı içerisinde analiz ve tahsis süreçlerinin iyileştirilmesi/kısaltılması ile operasyonel risklerin azaltılmasına yönelik dijitalleşme ve otomasyon çalışmalarına ağırlık verilmiştir.
• İstikrarlı Fonlama Yapısının Oluşturulması önceliği ve stratejimizin odağına aldığımız sürdürülebilirlik kapsamında sürdürülebilirlik temalı sendikasyon kredileri sağlanmıştır.

2023 yılında Dönüşüm Programı kapsamındaki projeler hayata geçirilmeye devam edecektir.

Yurt İçi Krediler

Türk Eximbank, ihracatçıları, ihracata yönelik üretim yapan imalatçıları, döviz kazandırıcı hizmet ihracatında bulunan firmaları ve yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitleri/yatırımcıları kısa ve orta- uzun vadeli nakdi kredi programları ile desteklemektedir. Nakdi kredilerle firmaların üretim sürecinde ihtiyaç duyacağı finansman desteği, gerek sevkiyat yapılmadan önce, gerekse sonrası dönem için sunulmaktadır.

2022 yılında Türk Eximbank’ın kullandırdığı vade uzatımları da dâhil kısa vadeli toplam krediler 17,7 milyar ABD doları; orta uzun vadeli yurt içi krediler ise 1,7 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

toplam 22,5 milyar ABD doları

2022 YILINDA TÜRK EXIMBANK’IN KULLANDIRDIĞI VADE UZATIMLARI DA DÂHİL KISA VADELİ TOPLAM KREDİLER 17,7 MİLYAR ABD DOLARI; ORTA UZUN VADELİ YURT İÇİ KREDİLER İSE 1,7 MİLYAR ABD DOLARI OLARAK GERÇEKLEŞMİŞTİR.

2022 yılında Türkiye ihracatı içerisinde ağırlıklı paya sahip 11.976 firma Türk Eximbank kredi programlarından yararlanmıştır.

Kredi uygulamalarında KOBİ’lere öncelik tanınmış, TL cinsinden krediler ağırlıklı olarak KOBİ’lerin finansmanı için kullanılmıştır. KOBİ’lere sağlanan ek kaynak, kredi taleplerine verilen öncelik ve vade uzatım destekleri sonucunda 46,7 milyar TL Türk Lirası cinsinden kredi desteği sağlanırken, 844,6 milyon ABD doları tutarında da yabancı para cinsinden kredi kullandırılmış, toplam KOBİ kredileri 3,6 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Böylece kredi desteklerinin %18 oranındaki bölümü KOBİ’lere sağlanmıştır.

Kredilerin ülke gruplarına göre dağılımında %46’lık bir oran ile AB ülkeleri ilk sırada yer almaktadır. Kredilerin sektörel dağılımında ise %15 pay ile lojistik ve taşımacılık sektörü başta gelmektedir.

Yurt İçi Kredi Programları Bazında Yeni Düzenlemeler ve Değişiklikler

• Döviz Sevk Öncesi İhracat Kredilerinde azami vade 720 gün olarak düzenlenmiş ve işlem başı 1 milyon ABD doları olarak belirlenen başvuru limiti kaldırılmıştır.
• TL Sevk Öncesi İhracat Kredilerinde azami vade 360 gün olarak belirlenmiş, işlem bazında 1 milyon TL olan başvuru limiti 20 milyon TL seviyesine yükseltilmiştir.
• Katılım Bankaları aracılığıyla kullandırılan Sevk Öncesi İhracat Kredilerinde azami vade TL krediler için 360 gün, döviz kredileri için 540 gün olarak belirlenmiştir.
• Bankamıza ilk kez kredi başvurusunda bulunacak firmalar için başvurunun ve analiz evrakının alınabileceği Web Başvuru ekranları uygulamaya alınmış olup, firmaların bankamız faaliyetlerine erişimi kolaylaştırılmıştır.
• Banka kaynakları ile kullandırılan TL kredilerden, KOBİ’lere ek olarak İGE Özkaynak kefaleti ile kredi kullanmak isteyen KOBİ dışı firmalar da faydalanmaya başlamıştır.
• Bankamız yazılı kredi prosedürlerinin sadeleştirilmesi ve toplulaştırılmasına yönelik olarak, güncel mevzuat ile uyumlu ve sektörün en iyi uygulamaları da dikkate alınarak Yurt İçi Kredi Politikaları, Yurt İçi Kredi Prosedürleri ve Kredilerin Sınıflandırılması Politikası dokümanları yayımlanmıştır.
• Sermaye Hareketleri Genelgesinin 15.8 maddesine eklenen c fıkrası ile Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından dışarıda yerleşik kişilere verilen eğitim, bilişim, telekomünikasyon, bulut ve veri merkezi işletmeciliği, eğlence ve kültür hizmetlerinden ve dışarıda yerleşiklere yurt dışında yapılan araç kiralama faaliyetlerinden elde edilen gelirler döviz gelirleri kapsamına alınmış olup, ilgili sektörlerde faaliyet gösteren firmaların Bankamız kredi programlarından yararlanabilmelerine yönelik düzenlenmeler yapılmıştır.
• Bankamız kaynağından kullandırılan kredilerde firma bazında uygulanan program limitleri kaldırılmıştır.
• İhracatçılarımızın sevk sonrası aşamadaki finansman ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik sadece TCMB kaynaklarıyla 180 gün vadeli kullandırılan Sevk Sonrası Reeskont Kredileri, Bankamız kaynaklarından da 2022 Eylül ayı itibarıyla 360 gün vadeye kadar kullandırılmaya başlanmıştır.
• İGE, mal ve hizmet ihracatçılarının finansmana erişimde karşılaştığı teminat sorununa çözüm oluşturmak üzere ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla 1 Mart 2022’de faaliyetlerine başlamıştır. İhracatın tabana yaygınlaştırılması stratejisi doğrultusunda Bankamız ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) ortaklığıyla kurulan İGE’nin kefaleti ile 2022 yılında %93’ü KOBİ olan 2.600’ün üzerinde ihracatçı firmaya 13,5 milyar TL kredi kullandırımı yapılmıştır.
• Eylül ayında İGE ile imzalanan protokolün kapsamı genişletilerek KOBİ dışı firmaların da kefalet desteğinden faydalanmasının önü açılmıştır. Ayrıca, kredi kullandırım üst limitleri önemli ölçüde arttırılarak; KOBİ firmalarımız için kredi kullandırım üst limiti 20 milyon TL’ye, KOBİ dışı firmalarımız için kullandırım üst limit 30 milyon TL’ye yükseltilmiştir.
• Hazine Destekli KGF Kefaleti kapsamında, Bankamıza İhracat Destek Paketi altında 10.03.2022 tarihinde tahsis edilen yeni kefalet kaynağı kapsamında ihracatçılarımıza işletme sermayesi finansmanı sağlanmıştır.
• İhracata yönelik mal üreten imalatçıların, imalatçı-ihracatçıların, ihracatçıların ve döviz kazandırıcı hizmetlerde bulunan firmaların, uluslararası piyasalardaki rekabet güçlerini arttırabilmek ve ihracata hazırlık aşamasındaki finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla TCMB Reeskont Kredileri kapsamında uygulamaya alınan Swap Anlaşmaları Kaynaklı Reeskont Kredisinin ilk işlemini 2022 yılı Aralık ayı içerisinde gerçekleştirdik ve 2023 yılı içinde krediyi yaygın hale getirmek için çalışmalarımızı tamamladık. Swap Anlaşmaları Kaynaklı Reeskont Kredisi, Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar arasında gerçekleştirilecek ticari faaliyetlerin finansmanına ilişkin ödemelerde kullanılmak üzere ilgili ülke Merkez Bankası ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası arasında yapılan swap anlaşmasına dayalı olarak kullandırılan ve yerel para birimleri ile ticaretin desteklenmesi adına önemli bir üründür.
• İhracatçılarımızın hammadde, ara malı ve yatırım malları tedarikinin finansmanı amacıyla, yurt dışı finansal kuruluşlar ve ihracat kredi kuruluşlarından sağlanacak uygun koşullarda özel fonlar ile finanse edilmek üzere ‘’İhracat İçin Üretim Kredisi Programı’’ devreye alınmıştır.
• Yurt Dışı Teminat Mektubu Programı kapsamında; özellikle gemi inşa sektörüne yönelik 2021 yılında başlatılan çalışmalarda Türk Eximbank’ın kontrgarantisi ile yurtdışında yerleşik bankalarca teminat mektupları düzenlenerek gemi inşa sektöründe faaliyet gösteren ihracatçı firmalarımızın ilave iş alma kapasiteleri artırılmış, iki ihracatçımız tarafından Norveç’e balıkçı gemisi ve Kanada’ya %100 elektrikli römorkör ihracatları desteklenmiştir. Buna ek olarak, anılan program kapsamında 2022 yılı içinde gemi inşa ve inşaat taahhüt sektörlerinde faaliyette bulunan ihracatçılarımızın teminat mektubu taleplerine 5 farklı projede olmak üzere toplamda 15,9 milyon ABD doları tutarında destek sağlanmıştır.

Yurt İçi Kredi Programları Bazında Gerçekleşmeler (milyar ABD doları)

Doğrudan Kullandırılan Krediler	18,7
Banka Kaynaklı Krediler	3,1
TCMB Kaynaklı Krediler	15,6
Aracı Banka/Kuruluş Kredileri	0,7
Aracı Banka/Finansal Kuruluşlar Vasıtasıyla Kullandırılan Krediler	0,7
TOPLAM	19,4

*Aracı bankalara tahsis edilen limitlerin asgari %30’luk kısmının KOBİ’lere kullandırılması zorunlu olup, bu kapsamda KOBİ’lere 2022 yılında 0,6 milyar ABD doları tutarında SÖİK kullandırılmıştır (%89).

Uluslararası Krediler Programları

Türk müteahhitlerinin yurt dışında üstlendiği projelerin ve Türk mallarının yurt dışındaki alıcılarının (kamu ve özel) finanse edildiği Uluslararası Krediler Programları ile Türkiye ihracatının artırılması, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması, Türk firmalarına uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması hedeflenmektedir. Uluslararası Krediler kapsamında sunulan tüm destekler “alıcı kredisi” niteliğinde olup borçlular doğrudan devletler, alıcı ülke devlet garantisi altında kamu kurumları ya da tahsis edilen limitler dâhilinde yurt dışı/içi bankalar olmaktadır.

Uluslararası Krediler Programlarına ivme kazandırmak ve böylelikle Türk mal ve hizmet ihracatını artırmak amacıyla, borçluların devlet garantisi sağlamakta yaşadığı güçlükleri aşmak ve özel sektör işlemlerine de destek sağlamak için, Banka tarafından muteber kabul edilen yurt dışında yerleşik bankalarla rotatif bazlı kredi anlaşmaları imzalanmaktadır. Bu bağlamda, çok uluslu statüsündeki üç bankaya (“African Export-Import Bank”, “ECOWAS Bank for Investment and Development (EBID)” ve “Eastern and Southern African Trade and Development Bank”) tahsis edilen kredi limitleri çerçevesinde potansiyel işlemlere yönelik görüşmeler sürdürülmektedir.

158,6 MİLYON ABD DOLARI

ULUSLARARASI KREDİLER PROGRAMLARI KAPSAMINDA 158,6 MİLYON ABD DOLARI KREDİ KULLANDIRIM RAKAMINA ULAŞILMIŞTIR.

2020 yılının başından itibaren bütün dünyayı etkisi altına alan Covid 19 pandemisinin yarattığı durgunluk kısmen 2022 yılında azalarak devam etmiş, 2022 yılı Şubat ayında Karadeniz komşumuz olan iki önemli ticaret partnerimiz “Rusya ve Ukrayna” arasında başlayan savaş, enerji ve tarımsal emtia fiyatları başta olmak üzere küresel fiyat artışlarına neden olmuş, ortaya çıkan enflasyon ile mücadeleye yönelik rezerv para birimlerini yöneten merkez bankalarınca alınan tedbirler faiz oranlarını artırmış, bu durum gelişmiş ülkelere nazaran kırılgan olan gelişmekte olan ülkelerin borçlanma maliyetlerinin 2022 yılı boyunca yüksek seyretmesine neden olmuştur. Bir yandan yükselen borçlanma maliyetlerine bağlı olarak Uluslararası Krediler Programları kapsamında muhtemel borçlulara önerilen faiz oranlarının yüksek bulunması; diğer taraftan ihracatçı ve müteahhitlerimizin faaliyet gösterdiği ülkelerin uluslararası kuruluşlarla yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde borçlanma imkânlarının önemli ölçüde kısıtlanmış olması yurt dışı taahhüt ve ihracat işlemlerine yönelik alıcı kredisi taleplerinin sınırlı kalmasına neden olmuştur. Bahsedilen tüm olumsuz şartlara rağmen Uluslararası Krediler Programları kapsamında 158,6 milyon ABD doları kredi kullandırım rakamına ulaşılmıştır.

Mevcut yurt dışı banka analiz ve limit tahsis metodolojisi kapsamında; 3’ü çok uluslu statüde olmak üzere 12 bankaya toplam 478 milyon ABD doları tutarında kredi limiti tahsis edilmiş olup çok uluslu finansal kuruluşların üye ülkeleri vesilesiyle işlem kapsam alanı 58 ülkeye ulaşmıştır.

Kredi kullandırımlarının yanında, ihracatçı firma ve müteahhitlerimizin özellikle riskli pazarlarda iş geliştirirken yanlarında Türk Eximbank finansmanını da götürebileceklerini işverenlerine tevsik edebilmelerine, bu sayede yurt dışında yeni işler üstlenebilmelerine katkı sağlayan niyet mektuplarının düzenlenmesine devam edilmiştir. Afrika, Asya ve Avrupa’da toplam 18 ülkede Türk firmalarınca üstlenilmesi planlanan projelerin ve mal ihracatı işlemlerinin finansmanına yönelik 2022 yılında 26 adet “Niyet Mektubu” düzenlenmiştir. Firmalara verilen niyet mektuplarının proje/işleme dönüşmesi durumunda Türkiye’den sağlanacak mal ve hizmet ihracatı bedelinin yaklaşık 2,6 milyar ABD dolarına ulaşması beklenmektedir.

Ayrıca, OECD çatısı altında düzenlenen Çevre Uygulayıcıları Grubu, Ülke Risk Uzmanları, Teknik Uzmanlar Grubu ve Gemi İnşa Çalışma Grubu toplantılarına katılım sağlanmış, ülkemizin pozisyon ve görüşlerinin oluşturulmasına yönelik katkı yapılmıştır.

Diğer taraftan; T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafınca düzenlenen 12. Kalkınma Planı İnşaat, Mühendislik-Mimarlık, Teknik Müşavirlik ve Müteahhitlik Hizmetleri Özel İhtisas Komisyonu, Teknik İşbirliği ve Kalkınma Yardımları ve Çok Taraflı İşbirliğinde Yeni Yaklaşımlar ve Ülkemizin Öncelikleri çalışma gruplarına katılım sağlanarak Bankamız görev alanına giren hususlara yönelik Bankamız pozisyonu, kısıtlar ve önerilerimiz paylaşılmıştır.

Uluslararası Kredi Programları Proje/İşlem Bazında Gerçekleşmeler

Devlet Garantili Alıcı Kredileri kapsamında 2018 yılında Tunus Kalkınma, Yatırım ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı ile Bankamız arasında imzalanan 200 milyon ABD doları tutarlı kredi anlaşması kapsamında Türkiye’den gerçekleştirilecek muhtelif mal ihracatına yönelik 2022 yılında 50 milyon ABD doları tutarında kredi tahsisi yapılmış ve tahsis edilen kredi tutarı 200 milyon ABD dolarına ulaşmıştır.

2022 yılında Ülkemizden ihraç edilen muhtelif mal ve ekipmanın yurt dışındaki alıcılarına; Devlet Garantili Alıcı Kredileri kapsamında 135,7 milyon ABD doları ve Yurt Dışı Bankalar Alıcı Kredileri ile toplam 22,8 milyon ABD doları finansman sağlanmıştır.

Covid 19 pandemisinin yoksul ülkeler üzerindeki etkilerini azaltmak ve bu ülkelerin kaynaklarını salgın ile mücadeleye ayırmasına imkân sağlamak amacıyla G20 ülkeleri Maliye Bakanları ve Merkez Bankaları Başkanları tarafından başlatılan Borç Servisi Askıya Alma Girişimi (“Girişim”) çerçevesinde; 19.01.2022 tarihinde Kongo tarafı ile 28 milyon avro tutarındaki borçlarına, 21.03.2022 tarihinde ise Cibuti tarafı ile 4 milyon dolar tutarındaki borçlarına yönelik erteleme anlaşması imzalanmıştır. Girişim kapsamında politik risk zararına dönüşen Kongo kredisine yönelik 473 bin avro, Cibuti kredisine yönelik ise 48 bin dolar sırasıyla 06.04.2022 ve 23.05.2022 tarihlerinde T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan tazmin edilmiştir.

Öte yandan, Uluslararası Kredi Programları kapsamında 2022 yılında borçlularımızdan 139,3 milyon ABD doları tahsil edilmiştir.

Alacak Sigortası

Türk Eximbank, Türkiye’de ihracata yönelik olarak alacak sigortası uygulamasını başlatan ve ihracatta sigorta bilincini yerleştiren kuruluştur. Başlangıç itibarıyla yalnızca kısa vadeli ihracat bedeli alacaklarının ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınması doğrultusunda uygulamaya konulan ihracat kredi sigortası sisteminin zaman içerisinde kapsamı genişletilmiş, Spesifik İhracat Kredi Sigortası Programı ile orta/uzun vadeli mal ve hizmet ihracatı da sigorta kapsamına alınmıştır.

Banka sigorta programları ile sigorta kapsamındaki ülkelere yapılan ihracatı, ithalatçı firma ve ithalatçının ülkesinden kaynaklanan ticari ve politik risklerden doğan zararlara karşı sigorta teminatı altına almaktadır. Ayrıca, ihracat kredi sigortasının yanı sıra yurt içi kredi sigortası ile ihracatçıların yurt içi alacakları da ticari risklere karşı korunmaktadır.

Bunun yanında kredi sigortası poliçelerinin teminat olarak gösterilmesi ile finans kuruluşlarından kredi sağlanması kolaylaşmaktadır.

TOPLAM 25,3 MİLYAR ABD DOLARI

2022 YILINDA KISA VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI, KISA VADELİ YURT İÇİ KREDİ SİGORTASI VE SPESİFİK İHRACAT KREDİ SİGORTASI KAPSAMINDA TOPLAM 25,3 MİLYAR ABD DOLARI TUTARINDA SEVKİYAT SİGORTALANMIŞTIR.

2022 yılında Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası, Kısa Vadeli Yurt İçi Kredi Sigortası ve Spesifik İhracat Kredi Sigortası kapsamında toplam 25,3 milyar ABD doları tutarında sevkiyat sigortalanmıştır.

2022 yılı içerisinde alacak sigortası programları çerçevesinde üstlenilen ticari ve politik (OECD’ye üye ülkelerin dışında kalan ülkelere ilişkin) risklerin %60’ının yurt içi ve yurt dışındaki şirketlere reasüre ettirilmesi uygulamasına devam edilmiştir.

2022 yılında:

• İhracatçı firmaların üretim sürecinde karşı karşıya kaldıkları sipariş iptali riskinin meydana geldiği durumlarda firmaların katlandıkları doğrudan üretim maliyetlerinin tazminini amaçlayan Sevk Öncesi Risk Sigortası Poliçesi revize edilmiş, söz konusu revizyonla bahse konu Poliçe’nin gerek Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası gerekse Spesifik İhracat Kredi Sigortası Poliçesi ile sevk sonrası dönemi kapsama alınacak sevkiyatların sevk öncesi dönemdeki üretim maliyetlerinin de sigorta kapsamına alınabilmesi mümkün hale gelmiştir.
• 2023 yılının başında yürürlüğe girmesi planlanan Katılım Esaslı Alacak Sigortası Programı’na ilişkin Bankamız Danışma Komitesi’nden icazet alınmış, Programa ilişkin poliçe metni hazırlanmış ve sistemsel geliştirmelere yönelik çalışmalar yapılmıştır.
• Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Politik Risk Sigortası Poliçesi revize edilmiştir.
• İhracat kredi sigortası ürünlerinin fiyatlamasında, otomatik limit tahsis ve limit risk izleme algoritmalarında kullanılmakta olan Türk Eximbank Ülke Risk Sınıfları (ÜRS), 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere revize edilmiştir.
• Risk bazlı fiyatlama ve indirim modellerinin geliştirilmesi kapsamında aktüerya danışmanlığı alınmıştır.
• İhracatçılarımızın taleplerini daha hızlı karşılayabilmek amacıyla kısa vadeli sigorta programlarında kullanılacak olan otomatik limit tahsis sistemi çalışmaları yapılmıştır.
• Bankamız yurt dışı tazminat alacaklarının takip ve tahsiline yönelik olarak; Coface Servis Bilgi ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ile alacak tahsilat hizmeti alınması konusunda Protokol imzalanmış ve söz konusu Protokol kapsamında adı geçen firmadan tahsilat hizmeti alınmaya başlanmıştır.
• Sigortalı firmalarımızın ve Bankamızın karşılaştığı ticari işlemlerdeki sahtekârlık vakalarına yönelik sigortalı firmalara dikkat edilmesi gereken hususlara yönelik bilgilendirme duyurusu yapılmış ve konu hakkında Bankamızca alınabilecek aksiyonlar/önlemler konusunda çalışma grubu oluşturulmuştur.
• Bankamızın reasürans konusundaki bilgi birikimini artırmak ve mevcut reasürans yapısının etkinlik seviyesini tespit etmek amacıyla reasürans optimizasyonu ve alternatif reasürans teknikleri konusunda iki reasürans brokerliği firması ile çalışmalar yapılmış, ayrıca yıllık reasürans anlaşmalarının imzalanmasında brokerlik hizmetinden faydalanılması hususunda çalışmalara başlanmıştır.

Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası

Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı ile ihracatçıların 360 güne kadar vadeli tüm sevkiyatları, ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmaktadır.

Türk Eximbank bünyesinde 1989 yılından bu yana verilmekte olan Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası hizmeti, zaman içinde ihracatçılar tarafından tanınan ve yaygın olarak kullanılan bir hizmet haline gelmiştir. Nitekim 2022 yılı sonu itibarıyla 6.184 ihracatçı firmanın söz konusu hizmetten faydalandığı görülmektedir.

Program çerçevesinde 2022 yılında 22,6 milyar ABD doları tutarında ihracat sigorta teminatı altına alınmıştır. Sigorta kapsamına alınan sevkiyatlar karşılığında 63,2 milyon ABD doları prim tahsilatı yapılmıştır.

Sigortalanan sevkiyatın sektörel dağılımında, %10’luk pay ile inşaat ve inşaat ürünleri sektörü birinci sırada yer almakta iken ikinciliği %9’luk payları ile gıda sektörü ile, hazır giyim ve konfeksiyon sektörü paylaşmaktadır.

Bölgesel dağılımda ise %68’lik pay ile Avrupa (Avrupa Birliği ve AB dışı toplamı) başta gelmekte olup ikinci sırada %14’lük pay ile Asya, üçüncü sırada %9’luk pay ile Kuzey ve Orta Amerika bulunmaktadır.

Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı çerçevesinde limit tahsis edilmiş alıcı sayısı 53.066’dır.

2022 yılında çeşitli ülkelere yapılan sevkiyatlardan doğan ve vadesinde tahsil edilemeyen Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı çerçevesinde 25,3 milyon ABD doları tutarındaki zarar, Türk Eximbank tarafından tazmin edilmiştir. Aynı dönemde Türk Eximbank tarafından daha önce tazmin edilen zararların 5 milyon ABD doları tutarındaki kısmı geri tahsil edilmiştir.

20 banka ile imzalanan protokoller çerçevesinde Türk Eximbank sigorta poliçesinin kabulü yoluyla finansman temin edilebilmektedir. 20,1 milyon ABD doları tutarındaki kısmı 2022 yılında olmak üzere, günümüze kadar yaklaşık 192,2 milyon ABD doları tutarında kredi hacmi yaratılmıştır.

Kısa Vadeli Yurt İçi Kredi Sigortası

Türk Eximbank’ın diğer sigorta faaliyet konularından biri de, ihracatçılar ve grup şirketlerine yönelik olarak Kısa Vadeli Yurt İçi Kredi Sigortası Programıdır.

Program ile Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigorta Poliçesine sahip ihracatçılar ve grup şirketlerinin yurt içi faaliyetlerinden kaynaklı 360 güne kadar vadeli tüm sevkiyatlarına konu alacakları ticari risklere karşı belirli limitler dâhilinde güvence altına alınmaktadır.

2022 yılı sonu itibarıyla 170 firmanın 2,7 milyar ABD doları tutarındaki sevkiyatı sigortalanmıştır. Bu kapsamda sigorta kapsamına alınan sevkiyatlar karşılığında 5,8 milyon ABD doları prim tahsilatı yapılmış ve 113 bin ABD doları tutarında tazminat ödemesi gerçekleştirilmiştir.

Spesifik İhracat Kredi Sigortası

İhracatçıların, tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak gerçekleştirdikleri sevkiyatlardan doğan ve azami vadesi OECD düzenlemelerine paralel olarak belirlenen alacakları Spesifik İhracat Kredi Sigortası ile teminat altına alınmaktadır. Bu program kapsamında, ihracatçı firmaların Türk menşeli yatırım malı ve hizmet ihracatlarına ek olarak yurt dışı iştirakleri üzerinden yapılan satışlar da sigortalanabilmektedir.

Spesifik İhracat Kredi Sigortası Programı kapsamında, 2022 yılında toplam 2,3 milyon ABD doları tutarında sigorta desteği sağlanmıştır.

Diğer Sigorta Programları

Türk Eximbank tarafından sunulan diğer sigorta programları Sevk Öncesi Risk Sigortası, Finansal Kuruluşlar Alıcı Kredi Sigortası, Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Politik Risk Sigortası ve Akreditif Teyit Sigortası programlarıdır.

İhracatçılarımıza yönelik sunulan Sevk Öncesi Risk Sigortası Programı ile üretim döneminde siparişin ticari ve politik risklerden kaynaklı olarak alıcı tarafından iptal edilmesi durumunda ihracatçı firmanın doğrudan üretim maliyetlerine ilişkin zararları, müteahhitlerimize yönelik sunulan Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Politik Risk Sigortası Programı ile ise, müteahhitlerimizin yurt dışında gerçekleştirdikleri işler kapsamında politik risklerden kaynaklı olarak uğradıkları zararları sigorta kapsamına alınabilmektedir.

Bankalara yönelik sunulan Finansal Kuruluşlar Alıcı Kredi Sigortası ile Türk malı ve hizmeti ihracatına yönelik olarak yurt içi ve yurt dışı finansal kuruluşlar tarafından sağlanan alıcı kredilerinin borçlu tarafından ticari ve politik risklere bağlı olarak ödenmemesi durumunda krediyi kullandıran kuruluşun uğradığı zararlar, Akreditif Teyit Sigortası Programı ile ise, yurt dışı amir banka tarafından açılmış ve yurt içi bankalar tarafından teyit eklenmiş akreditiflerin amir banka tarafından ticari ve politik risklere bağlı olarak ödenmemesi durumunda teyit bankasının uğradığı zararlar sigorta kapsamına alınabilmektedir.

Finansman ve Hazine

Türk Eximbank, 2022 yılında uluslararası piyasalardan 2,2 milyar ABD doları ve ayrıca hazine işlemleri (repo, TRS, para swapı, borçlanma) ile sağlanan fonlar kapsamında da 1,2 milyar ABD doları tutarında kaynak temin ederek, TCMB kaynağı hariç toplam 7,9 milyar ABD doları seviyesinde oluşan borç stoku ile ihracatçılara uygun maliyetli ve çeşitli vadelerde finansman olanakları sunmaya devam etmiştir. Banka, 8,8 milyar ABD doları seviyesindeki TCMB reeskont kaynağı ile birlikte toplam fon stokunu TL krediler de dâhil olmak üzere 16,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştirmiştir. Diğer taraftan yıl içerisinde yaklaşık 3,5 milyar ABD doları tutarında kredi anapara ödemesi gerçekleştirmiştir.

TOPLAM 7,9 MİLYAR ABD DOLARI

TÜRK EXIMBANK, 2022 YILINDA TCMB KAYNAĞI HARİÇ TOPLAM 7,9 MİLYAR ABD DOLARI SEVİYESİNDE OLUŞAN BORÇ STOKU İLE İHRACATÇILARA UYGUN MALİYETLİ VE ÇEŞİTLİ VADELERDE FİNANSMAN OLANAKLARI SUNMAYA DEVAM ETMİŞTİR.

Sermayedeki Gelişmeler

Türk Eximbank, 12 Ocak 2017 tarihinde gerçekleştirilen Olağanüstü Genel Kurul toplantısında onaylandığı üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre “Kayıtlı Sermaye Sistemi” uygulamasına geçmiştir. İlgili karar ticaret siciline tescil edilmiş olup, 30 Ocak 2017 tarihli ve 9252 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan edilmiştir.

14 Mart 2022 tarihinde gerçekleştirilen Banka’nın Olağan Genel Kurul toplantısı neticesinde; Bankanın kayıtlı sermaye tavanı 17,5 milyar TL’den 30,0 milyar TL’ye yükseltilmiştir.

Ayrıca, Türk Eximbank’ın tamamı ödenmiş 10 milyar 800 milyon TL olan sermayesinin, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından nakden ödenmek üzere 3 milyar TL artırılarak 13 milyar 800 milyon TL’ye yükseltilmesi, Yönetim Kurulu tarafından 29 Aralık 2021 tarihinde onaylanmış olup, sermaye artışı 3 Şubat 2022 tarihli İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünce tescil ettirilerek sermaye artırım süreci tamamlanmış ve güçlü sermaye yapısı korunmuştur.

Borçlanma İşlemleri

Türk Lirası cinsinden Reeskont Kredileri haricinde 2022 yılında kullandırılan TL kredilerin tamamına yakınının fonlanmasında, ödenmiş sermaye ve faiz tahsilatları kapsamında oluşan TL kaynaklar kullanılmıştır.

Banka’nın 2022 yılında gerçekleştirdiği borçlanmaların detayları aşağıdaki gibidir:

• Türk Eximbank, TCMB’nin tahsis ettiği senet reeskont imkânından yoğun şekilde faydalanmıştır. 31 Aralık 2022 itibarıyla söz konusu kaynağın bakiyesi TL Reeskont Kredileri de dâhil olmak üzere 8,8 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.
• Türk Eximbank; Bankanın sürdürebilirlik bağlantılı ilk işlemi olma özelliği taşıyan sendikasyon kredisi ile Mayıs ayında 26 uluslararası finansal kurumun katılımıyla sendikasyon kredisini %104 oranında yenileyerek; 1 yıl vadeli, 504 milyon euro ve 205,8 milyon ABD doları olmak üzere toplam 745 milyon ABD doları kaynak sağlanmıştır. Kasım ayında ise sendikasyon kredisi ile yine sürdürebilirlik bağlantılı olarak 24 uluslararası bankanın katılımıyla sendikasyon kredisini %101,4 oranında yenileyerek; 1 yıl vadeli, 404,2 milyon euro, 136 milyon ABD doları ve 350 milyon Çin yuanı olmak üzere toplam 588 milyon ABD doları kaynak sağlanmıştır.
• 6 Mayıs 2020 tarihinde T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı garantisi altında İslam Kalkınma Bankası (İKB) ile imzalanan 100 milyon ABD doları tutarındaki kredi anlaşmasının ikinci dilimi ile 9 Haziran 2022 tarihinde 55 milyon ABD doları tutarında murabaha kaynağı sağlanmıştır.
• 2022 yılında yurt dışındaki bankalardan temin edilen diğer kredilerin toplam tutarı ise 797,1 milyon ABD dolarıdır.
• Ayrıca; hazine işlemleri (repo, TRS, para swapı, borçlanma vb.) ile sağlanan fonlar kapsamında da 1.223 milyon ABD doları kaynak temini sağlanmıştır. 2022 yılı sonu itibarıyla ise mevcut kaynak stoku 397,7 milyon ABD doları düzeyindedir.

Fon Yönetimi Faaliyetleri

2022 yılında ulusal ve küresel ekonomik gelişmeler yakından takip edilerek; faiz ve kur hareketleri, küresel makro ekonomik konjonktür ve getiri-maliyet dengesi göz önünde bulundurulmak suretiyle likidite, faiz ve kur riski yönetimine azami önem gösterilmiştir.

Likidite yönetimi kapsamında, para swapı, repo ve para piyasalarından borçlanma yoluyla yaratılan fonlar, TCMB, Takasbank Para Piyasası ve bankalararası piyasada değerlendirilerek yüksek faiz getirisi temin edilmiştir.

Bankanın Likidite Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin BDDK Yönetmeliği kapsamında belirtilen yasal sınırlar içinde tutulan Hazine Bölümü yönetimindeki likiditenin aktif büyüklük içerisindeki payı 2022 yılında ortalama %6,1 seviyesinde seyrederken, menkul kıymet portföyünün aktif büyüklük içindeki payı ise ortalama %3,9 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Bu dönemde nakit akımı yönetimi ve aktif-pasif uyumunu sağlamak amaçlı kısa ve uzun vadeli swap işlemlerine devam edilmiştir. Döviz pozisyonunu ve nakit akımını yönetmek, aktif-pasif uyumunu sağlamak ve arbitraj amaçlı olmak üzere 2022 yılında yapılan swap işlem hacmi; 23,2 milyar ABD doları tutarındaki kısmı kısa vadeli, 300 milyon ABD doları tutarındaki kısmı uzun vadeli olmak üzere 23,5 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

Tahvil ihracı ya da diğer borçlanmalar yoluyla yurt dışı piyasalardan temin edilen döviz cinsinden kaynakların aktif yapısı ile uyumlu hale getirilmesi amacıyla yapılan faiz ve çapraz para swaplarının gelir tablosunda dalgalanmaya yol açmaması için, riskten korunma muhasebesi uygulaması sürdürülmüştür.

Küresel piyasalarda ihracatçıların rekabet gücünün korunması, döviz alacakları ve döviz yükümlülüklerinden kaynaklı kur riskini ve faiz dalgalanmalarından doğabilecek faiz riskini yönetme imkânlarını artırmak amacıyla türev ürünler sunulmaya (forward, opsiyon ve swap) devam edilmiştir. 2022 yılında emtia/kıymetli madenlere dayalı türev ürünler de ihracatçılara sunulmaya başlanmıştır.

Uluslararası İlişkiler

yakın iş birliği

Türk EXIMBANK, ihracat kredi ve sigorta kurumları ve uluslararası finansman kuruluşları ile yakın iş birliğine 2022 yılında da devam etmiştir.

Türk Eximbank’ın, çok taraflı finansman kuruluşlarının yanı sıra otuzdan fazla ülkenin ihracat kredi ve sigorta kurumu ile imzalamış olduğu çeşitli muhteviyatta elliyi aşkın anlaşması bulunmakta olup, Banka söz konusu kuruluşlar ile yakın iş birliğine ve yeni anlaşmaların imzalanmasına yönelik çalışmalarına 2022 yılında da devam etmiştir.

Bu çerçevede, 2022 yılında, resmi ihracat destek kuruluşlarından SERV (İsviçre), ETIHAD (Birleşik Arap Emirlikleri) ve Saudi Exim (Suudi Arabistan) ile genel ve üçüncü ülkelerde iş birliğine imkân veren mutabakat zabıtları imzalanmıştır. Ayrıca, Pakistan’ın yeni kurulmuş resmi ihracat destek kuruluşu Pakistan Eximbank ile genel, Norveç’in resmi ihracat destek kuruluşu Eksfin ile Türk firmalarının gemi inşa aşamasında ihtiyaç duydukları teminat mektubu taleplerinin karşılanmasına imkân tanıyacak spesifik iş birliğine ilişkin mutabakat zaptı metinleri üzerinde uzlaşılmıştır. 2022 yılında imzalanması mümkün olmayan söz konusu zabıtların 2023 yılında sonuçlandırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir.

Türk ihracatçı ve taahhüt firmalarının üçüncü ülkelerde yabancı firmalarla birlikte üstleneceği projelerin ortak finansmanına imkân tanıyarak uluslararası piyasalarda daha rekabetçi olmalarına katkıda bulunmak amacıyla geçtiğimiz yıllarda USEXIM (ABD), UKEF (Birleşik Krallık), BPIFrance (Fransa), EKF (Danimarka), OeKB (Avusturya), MEHIB (Macaristan) ve EKN (İsveç) ile imzalanan reasürans anlaşmalarına yenilerinin eklenmesi yönünde çalışmalara 2022 yılında da devam edilmiştir.

Resmi destekli ihracat kredilerine ilişkin olarak üye ülkelerin ilgili kurumları arasında bilgi ve görüş alışverişini kolaylaştırmak ve politika birliğini sağlamak amacıyla oluşturulan, Türkiye’nin Nisan 1998’de asil üyesi olduğu OECD İhracat Kredileri ve Kredi Garantileri Grubu kapsamındaki toplantılara düzenli katılım sağlanmaya devam edilmiştir.

Ülkemizin 2006 yılında Davetli Katılımcı, 2018 yılında ise Katılımcı statüsü elde ettiği OECD Resmi Destekli İhracat Kredileri Düzenlemesi Katılımcılar Grubu toplantılarında ele alınan ve Katılımcı ülkelerin sağlayacağı ihracat kredilerine ilişkin minimum koşulları belirlemesi bakımından önem arz eden düzenlemenin modernizasyonu ile ilgili müzakerelere katılım sağlanmıştır.

Türk Eximbank’ın, üyesi olduğu Berne Union (Uluslararası İhracat Kredi ve Yatırım Sigortası Kuruluşları Birliği), Aman Union (DHAMAN [Arap Yatırım ve İhracat Kredi Garanti Kuruluşu] ve İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeler Ticari ve Ticari Olmayan Risk Sigortacıları ve Reasürörleri Birliği), Asya Exim Bankaları Forumu ve ADFIMI’nin (İslam Kalkınma Bankasına üye ülkelerdeki Kalkınma Finansman Kuruluşları Birliği) 2022 yılında gerçekleştirilen toplantı, seminer ve çalıştaylarına katılım sağlanmıştır. Berne Union’ın 2022 Bahar Toplantısı Bankamız ev sahipliğinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Bankamızın hâlihazırda İcra Kurulu üyesi olarak görev yaptığı Berne Union ve Aman Union’ın önümüzdeki dönem strateji ve hedeflerinin oluşturulmasına yönelik toplantılarına katılım sağlanarak katkıda bulunulmuştur.

Asya Eximbankları Forumunun Malezya'da gerçekleştirilen 2022 Yıllık Toplantısı sonrasında imzalanmak üzere hazırlanan, Bankamızın da imzacı olarak yer aldığı “Yeşil Kalkınmaya Finansal Destek Sağlanmasına ilişkin Ortak Bildiri" metninin oluşturulmasına yönelik çalışmalarda yer alınarak gerekli katkılar sağlanmıştır.

Türk Eximbank, ADFIMI’nin Mısır’da gerçekleştirilen Genel Kurul Toplantısında üç yıl süreyle görev yapmak üzere Denetim Kurulu üyeliğine seçilmiştir.

Hükümetler arasında gerçekleştirilen toplantılara konu olan veya doğrudan Türk Eximbank’a iletilen talepler kapsamında 2022 yılında Bankamıza ziyarette bulunan Tacikistan’da yerleşik Sanoatsodirotbonk ve Azerbaycan Bankalar Birliği üye bankalarının temsilcilerine Bankamız faaliyetlerinin tanıtılmasına yönelik, bilgi ve tecrübe paylaşımına imkân veren seminerler düzenlenmiştir.

Bilgi Teknolojileri

Türk Eximbank, bilişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler ışığında hizmet altyapısını yeni teknolojiler ile destekleyerek hem hız ve verimlilik sağlamaya hem de kaynakları etkin kullanmaya devam etmektedir.

İhracatçılarımızın ihtiyaçlarını karşılayacak ve kolaylaştıracak projelerimiz hayata geçirilmiştir

Türk Eximbank, elektronik dönüşüm süreçlerini hızlandırarak iç ve dış süreç dijitalleştirme çalışmaları çerçevesinde;

İhracatçılarımıza kefalet desteği sağlamak amacıyla kurulmuş olan İhracatı Geliştirme A.Ş. ile kredi süreçleri entegrasyonları sağlanarak ihracatçılarımıza sunulan teminat çeşitliliği arttırılmıştır.

İHRACATI GELİŞTİRME A.Ş.

İHRACATÇILARIMIZA KEFALET DESTEĞİ SAĞLAMAK AMACIYLA KURULMUŞ OLAN İHRACATI GELİŞTİRME A.Ş. İLE KREDİ SÜREÇLERİ ENTEGRASYONLARI SAĞLANARAK İHRACATÇILARIMIZA SUNULAN TEMİNAT ÇEŞİTLİLİĞİ ARTTIRILMIŞTIR.

Ana Bankacılık uygulamalarında çalışmalara destek sağlanmıştır, Banka Analiz modülü yeni teknolojiler ile geliştirilerek uygulamaya alınmıştır.

Bilgi Sistemleri Yatırımı gerçekleştirilerek İnternet Şube ve Mobil Şube ekranlarının UX tasarım çalışmalarına başlanmıştır. Mali Tahlil Analiz ve Limit Tahsis süreçlerini iyileştirmek adına Kredi Kayıt Bürosu (KKB) ve Risk Merkezi (RM) entegrasyonları geliştirilerek operasyonel süreçler dijitalleştirilmiştir.

Mali tahlil ve istihbarat süreç dijitalleştirme çalışmaları kapsamında geçen yıl gerçekleştirilen dış kurum entegrasyonlarına yönelik çalışmalar ile erken uyarı ve izleme sistemlerine baz teşkil edecek olan altyapının oluşturulması üzerine Yurt İçi Skoring Modeli sistem geliştirme çalışmaları tamamlanmış ve model sigorta tahsis süreçlerinde de kullanılacak şekilde geliştirilerek kredi notu içeren İstihbarat ve Analiz Raporlarının sistem üzerinde yazılabilmesi sağlanmıştır. Ayrıca Kredi Dönüşüm Projesi kapsamında Erken Uyarı Sistemi modelleme çalışması başlamıştır.

Bankamızdaki SWIFT Ödeme Sistemlerinin daha sistematik ve merkezi hale getirilmesi ve özellikle dış işlemler ödeme sistemlerimizin daha verimli hale dönüştürülmesinde baz teşkil edecek SWIFT Entegrasyon projesi tamamlanmıştır.

Bankamız sevkiyat bildirim ve işleme alma süreçlerinde operasyonel yükün hem müşteri hem iş birimleri açısından azaltılması ve raporlamalarda sağlıklı veriye ulaşılması adına Ticaret Bakanlığı ile Bankamız arasında veri paylaşımına ilişkin imzalanan protokol çerçevesinde paylaşılan sevkiyat verilerinin Bankamız süreçlerinde kullanılmasına yönelik sistemin geliştirmesi tamamlanmıştır.

Bunlara ek olarak,

• Masaüstü ve uygulama sanallaştırma sistemi altyapısının mimari tasarımı yapılarak kurulumlarına başlanmıştır.
• Yıl boyunca Banka İş Sürekliliği test faaliyetleri gerçekleştirilmiş, ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Standardına ve Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’e uyum faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.
• Bağımsız Denetim, İç Denetim ve Bilgi Güvenliği Zafiyet (Sızma) Testleri sonucunda BT kapsamına giren önemli ve kayda değer bulguların giderilmesi sağlanmıştır.
• Sürdürülebilirlik uyum çalışmaları kapsamında Genel Müdürlük lokasyonunda yazıcıların ortak kullanıma açılması sağlanmış olup, 2023 yılında Bölgeler ve Şubeler özelinde yaygınlaştırma çalışması planlanmıştır.
• Ülke kredilerinin Devlet Garantili ve Yurt Dışı Bankalar Alıcı Kredileri Programları kapsamında kullandırım tahsilat ve diğer işlemlerinin yeni teknolojiler kullanılarak geliştirilmesine devam edilmiştir.
• Bankamız Varlık Teminatlı Menkul Kıymet (VTMK) ihracında kullanılacak elektronik teminat defteri ve yatırımcı raporları hazırlanmasına imkân tanıyan VTMK İhracı TMKŞ Veri Aktarımı projesi tamamlanmıştır.
• Bankamız operasyonel süreçlerinde belli iş adımlarının robot yazılımlar tarafından gerçekleştirilmesi, böylece Bankamız iş akışında verimliliğin arttırılması adına RPA Robotik Süreç Uygulaması pilot uygulama şeklinde hayata geçirilmiştir.
• Bilgi Teknolojileri iz kayıt ve güvenlik uyarı sistemi altyapısının yenilenmesi kapsamında Log Yönetimi ve Korelasyon uygulaması temin edilmiş olup, sistem entegrasyon çalışmaları 2022 yılında tamamlanmıştır.
• Bankacılık sistem altyapısı ve buna bağlı olan veri hacmine yönelik, sistemlerin yedekliliğinin korunup oluşan/oluşabilecek riskleri minimize ederek efektif bir iş sürekliliği modelinin Bankamız bünyesinde sürdürülmesi amacıyla, sunucu ve depolama sistemlerinin modernizasyon çalışmalarına başlanılmıştır.
• Değişken bazlı faiz oranlarında yaşanan küresel değişim kapsamında; LIBOR - TLREF geçiş süreci ile birlikte finansal otoritelerce açıklanan ve/veya yaygın pratiklerle piyasada oluşan uygulamalara ve geçiş takvimlerine uygun bir şekilde GBP SONIA veri çekimi ve diğer Bankamız uygulamaları ile USD SOFR veri çekimi aşamaları için bankacılık sistemlerimiz hazır hale getirilmiştir.

Uluslararası Yükümlülükler

Türk Eximbank programlarının DTÖ, OECD ve AB kurallarına uyum sağlaması çalışmaları sürdürülmekte, uygulanan programlarda bu kurallar dikkate alınmaktadır.

Uluslararası Kurallar

Türkiye’nin DTÖ’ye, OECD İhracat Kredileri ve Kredi Garantileri Grubu’na (İKG) ve Katılımcılar Grubu’na (KG) üye olması, bunun yanı sıra AB ile Gümrük Birliği Anlaşması ve AB’ye üyelik sürecinden kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, Türk Eximbank’ın uyguladığı programlarda DTÖ, OECD ve AB normları ile diğer uluslararası düzenlemelere uygun hareket etmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, Türk Eximbank programlarının DTÖ, OECD ve AB kurallarına uyum sağlaması çalışmaları sürdürülmekte, uygulanan programlarda bu kurallar dikkate alınmaktadır.

İhracat kredilerine ilişkin politikaların değerlendirilmesi, problemlerin tespiti ve çok taraflı müzakereler ile çözülmesini hedefleyen OECD İKG altında gerçekleştirilen toplantılara 2022 yılında da katılım sağlanarak gelişmeler yakından takip edilmiştir. Söz konusu toplantılarda yürütülen çalışmalar neticesinde ortaya çıkan üç tavsiye kararı olan OECD Rüşvet ve Resmi Destekli İhracat Kredilerine İlişkin Konsey Tavsiye Kararı, Çevresel ve Sosyal Etkilerin Değerlendirilmesine İlişkin Tavsiye Kararı ve Düşük Gelirli Ülkelere Resmi İhracat Kredisi Sağlanmasında Sürdürülebilir Borç Verme Uygulamalarının Desteklenmesine İlişkin Tavsiye Kararlarına Banka’nın tüm uygulamalarında riayet edilmektedir.

Ülkemiz, 2006 yılından bu yana “Davetli Katılımcı” (gözlemci) statüsünde olduğu KG’ye 2018 yılı içerisinde Katılımcı Statüsü kazanması ile üye ülkelerin sağladığı iki yıldan uzun vadeli resmi ihracat desteklerinin tabi olduğu kuralları belirleyen OECD Düzenlemesinde yapılacak değişikliklerde karar mekanizmasının bir parçası olmuş ve ihracat kredilerine ilişkin tüm kurallar Türk Eximbank’ı da bağlayıcı hale gelmiştir.

DTÖ, OECD ve AB kuralları

Türk EXIMBANK programlarının DTÖ, OECD ve AB kurallarına uyum sağlaması çalışmaları sürdürülmekte, uygulanan programlarda bu kurallar dikkate alınmaktadır.

AB Müktesebatına Uyum

AB Müktesebatı’na uyum çalışmalarında “Rekabet Politikası” ve “Dış İlişkiler” fasılları altında Banka’nın faaliyet alanına giren konular yer almaktadır.

AB Müktesebatına uyum çalışmaları çerçevesinde kısa vadeli ihracat kredi sigortası kapsamındaki pazarlanabilir risklerin devlet yardımı almayan kurumlarca yapılması kuralı uyarınca, Banka’nın tüm kısa vadeli sigorta faaliyetlerinin başka bir kurum çatısı altında yapılandırılması gerekecektir. Söz konusu AB Direktifi çerçevesinde gündeme gelecek yeniden yapılanma çalışmalarına yönelik olarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın talimatları doğrultusunda tüm paydaşlar ile ortak çalışma yapılması öngörülmektedir.

“Dış İlişkiler” faslında ise, Bankamızca sağlanacak orta ve uzun vadeli finansal desteklerin OECD Resmi Destekli İhracat Kredilerine İlişkin Düzenlemesini de içeren AB Müktesebatıyla uyumlu hale getirilmesi, Türkiye’nin söz konusu Düzenlemeye 2018 yılı içerisinde Katılımcı olmasını müteakip büyük ölçüde sağlanmıştır.