Türk Eximbank 2022 yılında ihracatçılarımıza finansman desteği sağlamaya devam etmiştir. Banka 2022 yılında 45 milyar ABD doları tutarında finansal destek sağlamıştır. Bu kapsamda, 1,7 milyar ABD doları orta-uzun vadeli olmak üzere toplam 19,6 milyar ABD doları tutarında kredi desteği verilmiştir. Öte yandan, aynı dönemde sigorta/reasürans desteği ise 25,3 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

Türk Eximbank'ın 2022 yılsonu itibarıyla ödenmiş sermayesi, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından nakden ödenmek üzere 3 milyar TL artırılarak 10,8 milyar TL’den 13,8 milyar TL seviyesine ulaşmıştır.

Hâlihazırda 23 şube ve 11 irtibat ofisi ile hizmet vermekte olan Bankanın aktif kredili müşterisi olan firma sayısı 11.976’ya ulaşmıştır. Öte yandan, aktif sigortalı müşteri sayısı ise 6.214 olmuştur. Bu çerçevede, toplam ihracatçı firma sayısı %10 artarak 15.440’a yükselmiş olup, bu ihracatçıların %81’i KOBİ niteliğindedir.

2022 Yılı Faaliyetlerine Genel Bakış…

2022 yılı İhracatta üst üste kırılan rekorların dünya ticaretinde belirsizliğin ve durgunluk beklentilerinin hüküm sürdüğü bir yıl olmuştur. Ülkemiz ihracatının da rekor tazelediği 2022 yılında Türk Eximbank’ın özellikle sigortalı sevkiyat hacminde bir önceki yıla göre artış yaşanmaya devam etmiştir. TCMB kaynaklı kredilerde yaşanan dalgalanmalar hem Türk Eximbank kaynaklı krediler hem de uluslararası fon kuruluşlarından sağlanan krediler ile telafi edilmeye çalışılmıştır.

Sevk Öncesi ve Sonrası Reeskont Kredileri kapsamında toplam 14,2 milyar ABD doları tutarında Reeskont Kredisi kullandırımı gerçekleştirilmiş olup, Reeskont Kredilerinin Banka’nın toplam kredi hacmi içindeki payı %79’dur. 31 Aralık 2022 itibarıyla söz konusu kaynağın bakiyesi 8,4 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.

Uluslararası Krediler Programları kapsamında 2022 yılında 158,6 milyon ABD doları kredi kullandırılmıştır. Ayrıca, 18 ülkede gerçekleştirilecek 2,6 milyar ABD doları tutarında mal ve hizmet ihracatı potansiyeli bulunan proje/ihracat işlemi için firmalarımız lehine 26 adet niyet mektubu düzenlenmiştir. Ticaretin finansmanı işlemlerine yönelik Ticaret Bakanlığının Ticari Referans Faiz Oranı (CIRR) desteği kapsamında, ülkemizden katma değeri yüksek sermaye malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını teşvik etmek adına CIRR üzerinden ihracatçılarımızın alıcılarına rekabetçi finansman imkânları sunulmaya devam edilmiştir. CIRR Faiz Desteği kapsamında 2022 yılında 2,2 milyon ABD doları kredi kullandırılmıştır.

Yıl boyunca Alacak Sigortası Programları dâhilinde 25,3 milyar ABD doları tutarında sevkiyat sigorta kapsamına alınmış olup bunun yaklaşık %90’ını Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası teşkil etmektedir. Bahse konu programlar dâhilinde 70 milyon ABD doları prim tahsilatı gerçekleştirilirken, 25,4 milyon ABD doları tutarında tazminat ödemesi yapılmıştır.

İhracatçılarımızın İhtiyaçları Doğrultusunda Mevcut Ürünlerde Yapılan Geliştirmeler…

2022 yılında desteklerin artırılmasının yanı sıra mevcut ürünlerimiz ile ihracatçılarımızın taleplerine daha iyi çözümler sunabilmek amacıyla geliştirme ve güncellemeler yapılmıştır. Bu çerçevede;

• İhracatçı firmaların üretim sürecinde karşı karşıya kaldıkları sipariş iptali riskinin meydana geldiği durumlarda firmaların katlandıkları doğrudan üretim maliyetlerinin tazminini amaçlayan Sevk Öncesi Risk Poliçesi revize edilmiş, söz konusu revizyonla bahse konu Poliçenin gerek Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası gerekse Spesifik İhracat Kredi Sigortası Poliçesi ile sevk sonrası dönemi kapsama alınacak sevkiyatların sevk öncesi dönemdeki üretim maliyetlerinin de sigorta kapsamına alınabilmesi mümkün hale gelmiştir.

• Katılım Esaslı Alacak Sigortası Programı’na ilişkin poliçe metni hazırlanmış ve sistemsel geliştirmelere yönelik çalışmalara başlanmıştır.
• Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Politik Risk Sigortası Poliçesi revize edilmiştir.
• Sevk Öncesi İhracat Kredileri programlarında vade seçenekleri ve işlem bazında başvuru tutarları güncellenmiştir.
• İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE) ve Bankamız arasında imzalanan protokol kapsamında, İGE özkaynak kefaleti ile KOBİ / KOBİ dışı firmalara kefalet desteği sağlanmıştır.
• Ticaret Bakanlığı, Türk Eximbank ve İhracatı Geliştirme A.Ş. arasında Prefinansman Destek Paketine ilişkin protokol imzalanmıştır.
• Bankamız kaynağından Sevk Sonrası Reeskont Kredisi kullandırılmaya başlanmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri veya Katar arasında gerçekleştirilecek ticari faaliyetlerin finansmanına ilişkin ödemelerde kullanılmak üzere ilgili ülke Merkez Bankası ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası arasında yapılan swap anlaşmasına dayalı olarak kullandırılan ve yerel para birimleri ile ticaretin desteklenmesi adına önemli bir ürün olan, Swap Anlaşmaları Kaynaklı Reeskont Kredisi uygulamaya alınmıştır.
• İhracata yönelik mal üreten imalatçıların ve imalatçı‐ihracatçıların uluslararası piyasalardaki rekabet güçlerini arttırabilmek için, ihracata hazırlık ve/veya yatırım finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yurt dışı finansal kuruluşlar veya ihracat kredi kuruluşlarından sağlanan özel fonlar kapsamında Bankamızca ihracat taahhüdü karşılığında kullandırılacak İhracat İçin Üretim Kredisi Programı uygulamaya alınmıştır.
• Kredi döviz cinsi ile teminat döviz cinsinin farklılığının yönetimine ilişkin prosedür oluşturulmuştur. Pilot uygulama kapsamında ilk işlem gerçekleştirilmiştir.

İhracatçılarımıza Uygun Maliyetli ve Çeşitli Vadelerde Finansman Olanakları İçin Fon Temini…

Türk Eximbank, 2022 yılında uluslararası piyasalardan 2,2 milyar ABD doları ve ayrıca hazine işlemleri (repo, TRS, para swapı, borçlanma) ile sağlanan fonlar kapsamında da 1,2 milyar ABD doları tutarında kaynak temin ederek, TCMB kaynağı hariç toplam 7,9 milyar ABD doları seviyesinde oluşan borç stoku ile ihracatçılara uygun maliyetli ve çeşitli vadelerde finansman olanakları sunmaya devam etmiştir. Banka, 8,8 milyar ABD doları seviyesindeki TCMB reeskont kaynağı ile birlikte toplam fon stokunu TL krediler de dâhil olmak üzere 16,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştirmiştir. 

Dijitalleşme İle Hızlanan ve Kolaylaşan Süreçler…

Türk Eximbank dijital odaklı bir yaklaşımla, süreçlerini yalınlaştırıp hızlandırırken ihracatçıların Türk Eximbank ürün ve hizmetlerine daha kolay ulaşmasını sağlamıştır. Hizmet kalitesini artırıcı adımlar atılarak başvurularda istenen evrak sayıları azaltılmış ve süreler kısaltılmıştır.

Bu kapsamda 2022 yılında ihracatçılarımıza sunulan web başvuru ekranı ile başvuruların dijital kanallardan alınması sağlanmıştır. Robotik Süreç Otomasyon aracı ile pilot iş süreçlerinin dijitalleştirilmesi sağlanmıştır. İnternet Şube ve Mobil Şube tasarım ve altyapısının güncellenmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır.

Uluslararası İş Birliklerinde Önemli Hamleler, Güçlü Bağlar…

Türk Eximbank, verdiği desteği en üst düzeye taşımak ve ihracatçılarımızın ve müteahhitlerimizin yurt dışında rekabet güçlerini artırmak amacıyla yeni ortaklıklar kurmaya ve mevcut iş birliği bağlarını güçlendirmeye özel önem vermektedir.

Türk ihracatçı ve taahhüt firmalarının üçüncü ülkelerde yabancı firmalarla birlikte üstleneceği projelerin ortak finansmanına imkân tanıyarak uluslararası piyasalarda daha rekabetçi olmalarına katkıda bulunmak amacıyla geçtiğimiz yıllarda USEXIM (ABD), UKEF (Birleşik Krallık), BPIFrance (Fransa), EKF (Danimarka), OeKB (Avusturya), MEHIB (Macaristan) ve EKN (İsveç) ile imzalanan reasürans anlaşmalarına yenilerinin eklenmesi yönünde 2022 yılında da çalışmalar yürütülmüştür.

Yabancı muhataplarımız ile mevcut ilişkilerimizi daha ileri seviyeye taşıyacak, kapsamlı ve nitelikli iş birliklerinin önünü açacak mutabakat zabıtları imzalanmasına yönelik çalışmalara devam edilmiştir. 2022 yılında, resmi ihracat destek kuruluşlarından SERV (İsviçre), ETIHAD (Birleşik Arap Emirlikleri) ve Saudi Exim (Suudi Arabistan) ile genel ve üçüncü ülkelerde iş birliğine imkân veren mutabakat zabıtları imzalanmıştır.

Sürdürülebilirlik Faaliyetlerimize Hız Kazandırdık…

Sürdürülebilirlik Faaliyetleri kapsamında; 2021 yılına ilişkin operasyonel etkilerimizin ISO 14064:2018 versiyon Sera Gazı Muhasebeleştirilmesi denetimi başarıyla bitirilmiştir.

Sürdürülebilirlik Raporu, sürdürülebilirlik bağlantılı sendikasyon kredisi, alternatif sürdürülebilir finansman kaynakları ile fon temini işlemlerine kadar birçok alanda Bankamızın ilgili alandaki kapasitesini teyit eden önemli bir gösterge olacak olan ISO 14064 belgesi Uluslararası Belgelendirme kuruluşlarından biri olan Bureau Veritas denetim firmasından alınmıştır.

Bu belge sayesinde Türk Eximbank;

• İklim değişikliğiyle ilgili gelişmelere uyumlu olmayı iç ve dış paydaşlarımıza taahhüt etmiş,
• Emisyonlarımızın mülkiyetini ispat ve kabul etmiş,
• Çevresel ve sosyal açıdan kurumsal kapasitenin artırılmasını sağlamıştır.  

Türk Eximbank’ın Bilanço ve Kâr veya Zarar Tablosu kalemlerine ilişkin açıklamalar

Türk Eximbank’ın 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla bilanço büyüklüğü 346 milyar TL (18,6 milyar dolar) düzeyindedir.

Türk Eximbank’ın varlıklarının %88’si kredilerden, %4’ü likit varlıklardan, %4’ü itfa edilmiş maliyeti ile ölçülen finansal varlıklardan %4’ü ise türev finansal varlıklar ve diğer aktiflerden oluşmaktadır.

Banka tarafından kullandırılan kredilerin bakiyesi 305,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Krediler bir önceki yılsonuna göre %6 artış göstermiştir. Kredilerin, %60,5’ini 184,4 milyar TL ile kısa vadeli krediler, %39,5’ini ise 121,2 milyar TL ile orta ve uzun vadeli krediler oluşturmaktadır. Banka’nın kaynaklarının önemli bir bölümü kredi olarak ihracat sektörünün hizmetine sunulmasına rağmen, takipteki kredilerin toplam tutarı 0,6 milyar TL, takipteki kredilerin toplam kredilere oranı %0,2 olup, bu oran sektör ortalamasının oldukça altındadır. İzlenen etkin risk değerlendirme yöntemleri ile Türk Eximbank alacaklarının zamanında ve tam olarak tahsili için yoğun bir çaba harcamaktadır.

Türk Eximbank’ın 346 milyar TL olan toplam pasiflerinin %7’si, 23,8 milyar TL özkaynaklardan, %91’i, 316,6 milyar TL yabancı kaynaklardan, %2’si, 5,6 milyar TL ise karşılıklar ve diğer pasiflerden oluşmaktadır.

23,8 milyar TL tutarındaki özkaynakların %58’si (13,8 milyar TL) ödenmiş sermayeye, %16’sı (3,8 milyar TL) sermaye ve kâr yedeklerine, %26’sı (6,2 milyar TL) net dönem kârına aittir.

Varlıkların fonlanmasında kullanılan 315,1 milyar TL tutarındaki gerçek anlamda yabancı kaynakların; 164,4 milyar TL’si TCMB kaynaklı kredilerden, 102,5 milyar TL’si yurtiçi, yurtdışı bankalardan kullanılan krediler ve para piyasasına borçlardan, 41,7 milyar TL’si ihraç edilen menkul kıymetlerden, 6,5 milyar TL’si sermaye benzeri borçlanma araçlarından oluşmaktadır.

Türk Eximbank, 14 Mart 2022 tarihinde gerçekleştirdiği Genel Kurul toplantısında kayıtlı sermaye tavanını 30 milyar TL’ye yükseltmiştir. Banka’nın 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla ödenmiş sermayesi 13,8 milyar TL’dir.

Türk Eximbank’ın kısa vadeli kredileri de içeren likit varlıklarının, kısa vadeli yükümlülüklerini karşılama oranı 2022 yılı sonu itibarıyla %95,0 düzeyindedir.

Türk Eximbank’ın bilançosunun kredi ağırlıklı olması, etkisini gelirler üzerinde de göstermektedir. Banka’nın toplam faiz gelirleri 17 milyar TL olup, bunun %87’sini oluşturan 15 milyar TL kredilerden alınan faizlerdir. Diğer taraftan, Banka’nın yurt içi, yurt dışı para ve sermaye piyasalarından borçlanma yoluyla ve tahvil ihracı şeklinde kaynak sağlaması nedeniyle, faiz giderleri 11,5 milyar TL olup, bunun %69’unu oluşturan 8 milyar TL yurt içi ve yurt dışından kullanılan kredilere verilen faizler, %28’ini oluşturan 3,2 milyar TL ise ihraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlerdir.

Banka’nın 31 Aralık 2022 tarihinde sona eren hesap dönemi itibarıyla net kârı 6,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Dolayısıyla, Banka’nın aktif kârlılığı %1,86, özkaynak kârlılığı ise %43,04 olarak gerçekleşmiştir.

Banka, faaliyetlerini tabi olduğu mevzuata ve esas sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yürütmekte olup, 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ilişkin özet raporumuzu saygılarımızla takdirlerinize arz ederiz.

	Murat ZAMAN Başkan
Rıza Tuna TURAGAY Başkan V.	Ali GÜNEY Üye	Nail OLPAK Üye
Mustafa GÜLTEPE Üye	Fahriye Alev ARKAN Üye	Mehmet Esat MERT Üye